عروض وجود برماهیت در اندیشه ابن سینا ونقدهای ابن رشد

مساله عروض وجودبرماهیت بنیادی ترین مبحث و مبنای الهیات سینوی است؛ ابن رشد مسالهی عروض را مرادف با مثل افلاطونی دانسته و براین باور است که مسالهی مذکور مستلزم قیام عرض بر عرض است. منشا این بدفهمی خلط بینذهن و عین است همچنین فراگیر بودن مثل محصول سعه ی وجودی و نه مفهومی است. ابن رشد همچنین استدلال وجوب و امکان را روشی متکلمانه و جدلی به شمار آورده و برآن اشکال می نماید وی وجوب بالغیر را مساوی با انقلاب وضرورت را صفت ضروری عالم می داند او قول به امکان عالم را مرادف با ابطال حکمت الهی میداند.همچنین ابهاماتی دراندیشهی ابن سینا مطرح است؛ اول آنکه به نظر میرسد مسالهی امکان ذاتی علت است برای مسالهی عروض نه اینکه مسالهی عروض علت برای مسالهی امکان ذاتی باشد درحالی که ظاهرا در نگاه شیخ مسالهی مذکور عکس تلقی شده است. دیگراینکه چگونه میتوان از عروض مفهومی وجود و ماهیت به اثبات عینی واجب تعالی نایل شد راه بروت رفت از این مشکل آنست که عالم را متصف به صفت امکان فقری بدانیم.