عشق و مراتب آن در مثنوی سلسله الذهب جامی

در این مقاله سعی شده است با توجه به ابیات دفتر دوم مثنوی سلسله الذهب جامی، اقسام مختلف و وجوه گوناگون عشق مجازی و حقیقی نشان داده شود. در هر فصل از این دفتر، بخشی از محبت الهی و معارف و اسرار عشق معنوی مطرح شده است. شاعر در این گفتار که مبحث عشق را بر پایه ی سخنان و حکایات بزرگان پیشین صوفیه از جمله: ذوالنون مصری، بایزید بسطامی، شیخ علی موفق، معروف کرخی، بشر حافی، شیخ ابوعلی دقاق، سری سقطی، محیی الدین عربی،ابوعلی رودباری و خصوصا بر اساس قصه های عشق عیینه و تحفه ی مغنیهتبیین و توجیه کرده است، عشق را به عنوان جوهره ی اصلی عرفان و تنها وسیله ی وصول سالک به کمال مطلوب و اصیل ترین معشوق نهایی- که جلوه ی جمال حضرت ذوالجلال است- دانسته و طرح بهترین قسمت اثر خود را از ضمیره ی عشق ریخته است. همچنین شاعر با اشاره به این نکته ی لطیف که المجاز قنطره الحقیقه مظاهر خلقت و عشق مجازی را نه به عنوان هدف غایی، بلکه وسیله ای برای عروج و رسیدن به معشوق حقیقی می داند

Keywords:

عشق , عشق مجازی , عشق عرفانی