ارزیابی نقش طراحی شهری در ایجاد محله فرهنگی به عنوان رویکردی برای بازآفرینی محلات تاریخی

به دنبال وقوع حوادث و تحولات گوناگون ابتدا درکشورهای غربی و پس از آن در ایران که منجر به بروز مسایل ومشکلات بسیار و از جمله فرسودگی و زوال همه جانبه ارزشها و ویژگی های مثبت بافت ها و محلات تاریخی شد، چالشو رویکردهای متفاوتی برای حل این معضل مطرح شد که با گذشت زمان منسوخ شده و یا تکامل یافتند. پژوهش حاضرنیز در این راستا، ارزیابی نقش طراحی شهری در ایجاد محله فرهنگی به عنوان رویکردی و مصداقی از بازآفرینی شهری وبه طور خاص بازافرینی فرهنگ مدار، مورد هدف قرار دارد. رویکردی که با تاکید ویژه بر ابعاد محتوایی (عملکرد و معنا)نسبت به رویکردهای پیشین که تاکید صرف بر کالبد داشتند، برتری و اهمیت یافته است. از سوی دیگر با توجه به بافتغنی ایرانی اسلامی کشور ما که حاوی ارزشها، سرمایه ها و میراث بسیار و ویژگی های منحصر به فرد است و نیز ناشناخته بودن رویکرد، ارزیابی و به کارگیری این رویکرد در اقدامات و برنامه های ساماندهی و احیا محلات تاریخیضروری می نماید از این رو در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای، در ابتدا به تبیین مبانی و مفاهیم محله فرهنگی و بررسی ابعاد و ویژگی های آن پرداخته شد. پس از آن ارتباط میانطراحی شهری و محله فرهنگی از طریق ارزیابی مدل ها، ابعاد، مولفه ها و کیفیت ها انجام شده و مولفه های مشترک میانآنها استخراج و تبیین گردید. مولفه های نفوذپذیری، خوانایی، تنوع، امنیت، انعطاف پذیری، پیاده مداری، سرزندگی ومعیارهای معنایی (هویت، حس مکان و دلبستگی به مکان به عنوان مولفه های مشترک برگزیده شدند که در گام بعدیبه سنجه ها و در نهایت شاخص هایی قابل اندازه گیری و اعمال تقسیم شدند.

Keywords:

طراحی شهری , محله فرهنگی , باز فرینی شهری , کیفیت های طراحی