سازشناسی و کارکردهای انواع سازها در مثنوی و غزلیات مولوی

موسیقی شناسی درادبیات فارسی یکی ازمطالعات بینارشته ایست که به بررسی تاثیراتموسیقایی وادبی بریکدیگرمی پردازد تا امکانات وظرفیت ها دوحوزه فرهنگی برایگسترش وغنا یکدیگررا شناسایی کند. مثنوی وغزلیات مولوی به منزله دایرهالمعارفی ازاصطلاحات موسیقی وکاربردها متنوع لغات و اصطلاحات عام و خاصموسیقی، حکایات موسیقیی وسازشناسی، یکی ازمهمتری منابع موسیقی شناسیدرشعرفارسی و تعامل این دوحوزه بشمارمی رود. بررسی کاربردهای انواع سازهادراشعارمولوی ، بیانگرآنست که آنها علاوه بر جایگاه، اشکال، صور معانی مرسوم و متداول در اشعار شاعران معتقدم، صور و قابلیت های جدیدی برای بیان مبانی و مفاهیم عرفانی یافته اند بسامد ومیزان انواع سازها شامل ؛ سازهای بادی (نی) ، کوبه ای (دفوزنگ) و رشته ای (رباب) ومتعلقات آنها (مضراب) درمثنوی کمتر ودرغلیاتبیشتراست ودربیان مفاهیم و تعالیم عرفانی تفاوت هایی با یکدیگردارند. شاعرقابلیتها نمادین وتمثیلی سازها ومشخصه های اصطلاحی موسیقایی آنها را بخوبی میشناسد وازآنجایی که خود رباب نوازنیز بوده، ضرفیت های معناپردازی انواع سازها را برای بیان موثرتر اندیشه عرفانی خود با استادی ومهارت یک شاعر- موسیقی دان بکارمی گیرد.

Keywords:

مولوی , عرفان , موسیقی , ساز