پیشنهادی در خوانش بیتی از ابوالطیب مصعبی

شمار مجموع ابیات فارسی بازمانده از ابوالطیب مصعبی شاعر عهد سامانی بسیار اندک است. وانگهی، در همین معدود بیتهای بازمانده از او نیز چندان تحریف راه یافته که فهم بعضی از آن ها را سخت دشوار گردانیده و باعث اختلاف انظار و اقوال در ضبط و شرحاشعار وی شده است. عمده ترین شعر فارسی ابوالطیب مصعبی، همان چکامه جهانا همانا فسوسی و بازی/ که بر کس نپایی و با کس نسازی بوده که در تاریخ بیهقی آمده است. از بیت های تامل خواه چکامه مصعبی، بیت دوم آن است که جهان را اینگونه وصف می کند: چوماه از نمودن، چو خار از پسودن؛ به گاه ربودن چو شاهین و بازی . این ضبط مشهور بیت، یا به تعبیر درست تر، ضبطی است که از راه متداولترین تصحیح تاریخ بیهقی (یعنی تصحیح شادروان دکتر فیاض) به شهرت رسیده است؛ ولی، تنها ضبط این بیت نیست. ضبط های دیگریهم هست که در ویراست های دیگر تاریخ بیهقی یا از جای هایی که به هر نحو آن را از تاریخ بیهقی برگرفته اند، اختیار گردیده است. نویسندهدر نوشتار حاضر، دگرسانی ها در این بیت را مورد مداقه قرار می دهد. در نهایت، اینگونه اذعان می دارد که خوانش چو مار از پسودن به جای چو خار از پسودن با سخن مصعبی سازگار است.

Keywords:

ابوالطیب مصعبی , چکامه مصعبی , عهد سامانی , شعر فارسی , چکامه جهانا همانا فسوسی و بازی/ که بر کس نپایی و با کس نسازی