گزارش وقوع مسمومیت گیاه پیاز و اثرات کم خونی همولیتیک در گوسفند نژاد قزل ایرانی

مقدمه: پیاز یکی از محصولات کشاورزی استان مرکزی می باشد و تقریبا حدود 20 تا 40 درصد این محصول به دلایل مختلف حدف می شود. فصل برداشت محصول پاییز می باشد تقریبا زمانی که دامداران با کمبود علوفه اصلی مواجه شده و از پیاز به عنوان جایگزین علوفه دام استفاده می کنند. پیاز محتوی ترکیبات آلی گوگرددار متعددی است که برخی از آنها همچون آلکیل سیستیین سولفوکسید مسیول بوی خاص آن هستند، مکانیسم اصلی مسمومیت با ترکیبات آلی گوگرددار مشتق از پیاز، همولیز اکسیداتیو است،همولیتیک ناشی از تشکیل اجسام هینز در گلبولهای قرمز مشخص میشود. به نظر میرسد ترکیبات آلی گوگرددار پیاز به راحتی از طریق دستگاه گوارش جذب شده و به اکسیدانهای بسیار راکتیو متابولیزه میشوند، معتقدند میکروفلور شکمبه نشخوارکنندگان قادر به تولید متابولیتهای سمی از پیاز هستند.روش کار: این بررسی در یکی از دامداری های نیمه صنعتی واقع در روستای تلخاب واقع در منطقه فراهان در استان مرکزی انجام گرفت تعداد 15 راس گوسفند علایم مسمویت شامل کمخونی، رنگ پریدگی مخاطات، تاکیکاردی، تغییر رنگ مختصر ادرار، ضعف و بیحالی بود که پس از گرفتن هیستوری از صاحب دام و مشخص شدن جیره غذایی مسومیت با گیاه پیاز قطعی شد، لازم به ذکر است که 3 راس گوسفند که دسترسی بیشتری به این گیاه داشتند تلف شدند که علایم کم خونی شدید دیده شد.بحث و نتیجه گیری: خوردن پیاز ممکن است موجب کمخونی همولیتیک شود که به صورت هموگلوبینوری، زردی و تشکیل اجسام هینز در اغلب گونههای دامهای اهلی مشخص میشود، از طرف دیگر نشان داده شده است که گوسفند میتواند تا 50 درصد ماده خشک جیره از پیاز تغذیه کند بدون اینکه هیچ اختلال بالینی یا اثر سوء روی رشد حیوان اتفاق افتد، به طور کلی معتقدند گوسفند و بز در مقایسه با سایر حیوانات اهلی نسبت به مسمومیت با پیاز مقاومتر هستند. با این وجود، پیاز بایستی در جیره مخلوط شود و از دسترسی آزادانه دامها به پیاز جلوگیری شود همچنین تجویز خوراکی برخی آنتیبیوتیکها ممکن است در درمان کمخونی همولیتیک ناشی از پیاز در گوسفند مفید باشد.

Keywords:

پیاز , مسمومیت , گوسفند