برنامه ی درسی پنهان دررهگذرجهانی شدن و بومی ماندن

امروزه همگام با جهانیشدن، فناوری ارتباطات و اطلاعات و گسترش تکنولوژی چندرسانه ای، حوزه ی مطالعات برنامهی درسی وارد دوران جدیدی از روند تحولی خود شده است . مروری اجمالی بر ادبیات و مطالعات حوزه ی برنامه ی درسی نشان می دهد که انواع برنامهی درسی در سه مقوله ی کلی ، برنامهی درسی رسمی و صریح ، برنامهی درسی پوچ و برنامهی درسی مستتر (پنهان ) طبقه بندی شده است . برنامهی درسی پنهان متشکل از پیام های ضمنی جو اجتماعی مراکز آموزشی است که نوشته نشده است ولی توسط همه آن را احساس می کنند. از میان عوامل متعددی که میتوانند بر ی برنامه درسی پنهان موثر باشند ، مولفهها یی همچون معماری و کیفیت ساختمان آموزشگاه ها ، ساختار اجتماعی و اداری مدارس، ارتباط متقابل معلمان و دانش آموزان و روابط میان فردی دانش آموزان با کارکنان و با یکدیگر تاثیرگذاری بیشتری دارند . از سوی د یگر جهانیشدن به عنوان پارادایم اصلی در دوران حاضر ، همه ی شیون زندگی بشر را دستخوش تغییر کرده است . بسیاری از نویسندگان ویژگی ها ی اصلی جهانیشدن ی را در مفاهیمی چون ظهور دهکده الکترونیک جهانی ، انقلاب اطلاعاتی ، فشردگی زمان و مکان، گسترش جهان آگاهی ، کم رنگ شد ن مرزهای جغرافیایی و عصر سیبرنتیک خلاصه کرده اند . جهانیشدن در ابعاد سه گانهی اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی ، با تاثیرگذاری بر مولفهها ی برنامهی درسی پنهان مانند تعامل عملکرد معلم و دانش آموز (از جمله میزان پاسخ دهی ، سعه صدر ، انعطاف پذیری ، رعایت اصول اخلاق تسلی م و انقیاد ، سطحی انگاری ، تقلب، امیدواری یا ناامیدی ) می تواند آنها را دگرگون سازند و از این طریق زمینه را برای تغییر در تفکرات و رفتارهای دانش آموزان و حتی تولد یک فرهنگ جدید بعضا ناخواسته فراهم نماید . بنابراین در صورت برنامه ریزی درست و منطقی در حوزهی بر نامهی درسی پنهان میتوان دانش آموزان و دانشجویان را به خواسته ها و ارزش های مورد قبول که از پدیدهی جهانیشدن متاثر شده اند ولی بومی مانده اند ، نزدیک کرد . مقالهی حاضر قصد دارد ضمن بررسی ابعاد مختلف برنامهی درسی پنهان و فرایند جهانی شدن، تاثیر تحولات مرب وط به جهانیشدن را بر مولفهها ی برنامهی درسی پنهان بررسی نماید و پیشنهادهایی برای بومیماندن عناصر برنامهی درسی پنهان ارایه نماید .

Keywords:

برنامهی درسی پنهان , جهانیشدن , بومی کردن , تعلیم و تربیت