بررسی تغییرات کیفیت خاک در اثر آبیاری با استفاده از مدل های شاخص تجمعی و نمورو دربرخی از خاک های استان خوزستان

این تحقیق به منظور ارزیابی شاخص های کیفی خاک با استفاده از مدل های کمی در بخشی از اراضی استان خوزستان انجام شد. خصوصیات فیزیکی وشیمیایی نمونه های خاک تهیه شده از عمق 0-30 مانند بافت، جرم مخصوص، پایداری خاکدانه، رطوبت ظرفیت مزرعه ای نسبی، تخلخل تهویه ای، آب قابل استفاده گیاه، هدایت هیدرولیکی اشباع، کربن آلی، قابلیت هدایت الکتریکی، پ هاش، کاتیون های محلول، نسبت جذب سدیم، درصد سدیم تبادلی وظرفیت تبادلی کاتیونی اندازه گیری شد. کیفیت خاک با استفاده از دو مدل شاخص تجمعی کیفیت خاک IQI و شاخص کیفیت خاک نمورو NQI و هرکدام در دو مجموعه ی ویژگی های خاک MDS,TDS ارزیابی شد. نتایج نشان داد همبستگی مثبت و معنی داری بین IQITDS و IQIMDS و بین NQITDS و NQIMDS وجود داشت. لذا می توان با اندازه گیری پارامترهای کمتر، برای تعیین کیفیت خاک به طور تقریبی به نتایج مشابه حاصل از سنجش TDS رسید و موجب صرفه جویی در وقت و هزینه شد. طبق نتایج مهم ترین عامل محدود کننده کیفیت خاک کمبود ماده آلی، کاهش تخلخل تهویه ای و افزایش جرم مخصوص ظاهری خاک بود. همچنین، تراکم ناشی از تردد بیش از حد و تغییر شرایط بهینه رشد گیاه ناشی از عبور و مرور ادوات کشاورزی سنگین باعث کاهش کیفیت خاک شده است. اگر چه به واسطه کشت و کار میزان ماده آلی افزایش یافته بود با این وجود با مدیریت بهتر می توان از اثرات آن برای بهبود درجه کیفی خاک بهره بیشتری برد. بنابراین با عملیات مدیریت ویژه ای نظیر تغییر شیوه کشت، شخم، مدیریت بقایا، مصرف کود و حضور ماده آلی به مقدار بهینه و... می توان با ایجاد ساختمان مناسب و پایدار جلوی تخریب ساختمان و در نتیجه تغییر توزیع خلل وفرج را گرفت.

Keywords:

خصوصیات فیزیک وشیمیایی خاک , شاخص IQI , شاخص NQI