نگرش سیستمی در مدیریت حوضه آبخیز زاینده رود، راهکاری برای مدیریت جامع و پایدار منابع آب و مقابله با خشکسالی

رشد روزافزون جمعیت و تامین مواد غذائی برای ان ایجاب می‌کند که ضمن اصلاح مدیریت سنتی برای افزایش بهره‌وری از منابع، دستیابی به توسعه پایدار که استمرار بهره‌برداری از منابع را برای نسل‌های آینده رقم می‌زند نیز در دستور کار قرار گیرد. دستیابی به این توسعه بدون در نظر گرفتن توسعه آب اگر ناممکن نباشد بسیار مشکل خواهد بود. جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار و غلبه بر مشکلات ویژه و چالش‌های بخش آب، نیازمند سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های منابع آب و ارتقاء مدیریت منابع آب موجود هستیم. در این راستا رویکرد مدیریت یکپارچه منابع آب با نگرش سیستمی، امکان بهینه کردن مشارکت بخش آب در دستیابی به توسعه پایدار را فراهم می‌کند. حوضه‌های آبخیز به عنوان بستر منابع طبیعی تجدید شونده از جمله تولید آب، مهمترین نقش را در توسعه بخصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایفا می‌کنند. بنابراین لازم است مدیریت این حوضه‌ها در اولویت‌ اول برنامه‌های ملی قرار گیرد. مدیریت‌های چندگانه محلی و استانی با توجه به رشد تکنولوژی‌های بهره‌برداری مستمر از منابع و تامین مواد غذائی جمعیت رو به تزاید کشور را نداشته و باین متناسب با اهداف جدید و توان اکولوژیک حوضه‌ها هماهنگ و جایگزین گردد. بدیهی است که تولید آب حوضه‌های آبخیز مستقیماً به میزان نزولات آسمانی بستگی داشته و در این رابطه مدیریت خشکسالی و سیل نیز از طریق این مدیریت قابل برنامه‌ریزی می‌باشد. در نگرش سیستمی، از آن جا که مدیریت خشکسالی و سیل نیز از طریق این مدیریت قابل برنامه‌ریزی می‌باشد. در نگرش سیستمی، از آن جا که مدیریت حوضه‌های آبخیز از جمله حوضه آبخیز زاینده‌رود، تولید و توزیع آب از سراب تا پایاب حوضه و حتی حوضه‌های مجاور را مدنظر دارد می‌تواند متناسب با میزان بارندگی سالانه اولویت‌های بهره‌برداری از منابع آب در قسمت‌های مختلف حوضه را تعیین کرده و راه مقابله با خشکسالی و سیل را با حداقل خسارت ارائه نماید.

Keywords:

حوضه آبخیز زاینده رود , مدیریت سیستمی , مدیریت یکپارچه , توسعه پایدار