بررسی منابع آلاینده آرسنیک در محدوده بالادست سد سهند (آذربایجان شرقی)

منطقه مورد مطالعه در غرب شهرستان هشترود واقع شده است و از لحاظ زمین شناسی جزء مناطق آتشفشانی–رسوبی جوان است. به منظور بررسی منابع آلاینده فلزات سنگین و عوامل مؤثر بر افت کیفیت آب مخزن سد سهند در 18 ایستگاه، افزون بر اندازه گیری پارامترهای صحرایی، از آب های سطحی و زیرزمینی نمونه برداری شده و نمونه ها به روش ICP-OES به منظور اندازه گیری غلظت فلزات سنگین مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفتند. در بین فلزات سنگین، آلودگی شدید آرسنیک با غلظت 0/015 تا 0/7 ppm و میانگین 0/12875 ppm در آب های سطحی و 0/015 تا 2/38 ppm و میانگین 0/5115 pmm در آب های زیرزمینی، از منابع ژئوژنیک شناسایی شده است. رگه ها، رگچه ها و آغشتگی هایی ازسولفیدهای آرسنیک در کنگلومراها و ماسه سنگ های سازند قرمز فوقانی، خاکسترهای آتشفشانی به سن نئوژن و وجود چشمه های مرتبط با چشمه های معدنی در منطقه منشاء احتمالی آرسنیک در منابع آب منطقه هستند. با توجه به pH قلیایی خاک ها و آب های منطقه و حضور اکسید آهن در طبقات قرمز نئوزن، مکانیزم واجذبی آرسنیک از سطح اکسیدهای آهن می تواند توضیح احتمالی برای آلودگی آرسنیک در محدوده مطالعاتی باشد. نتایج اندازه گیری های دوره ای فلزات سنگین در طول رودخانه نیز نشان داد هاند که با توجه به میزان بالای فلزات سنگین در آب شاخه عی نآباد نسبت به شاخه های دیگر عامل اصلی تغییر کیفیت آب مخزن سد سهند در واقع شاخه عی نآباد است.