مروری بر برخی ویژگی های روانشناختی در میان کوهنوردان و سنگنوردان

کوهنوردی و سنگنوردی از رشته های پرطرفدار در بین ورزشها می باشد. یکی از ویژگی های منحصر به فرد این رشته های ورزشی ریسک بالای آن است. کوهنوردان و سنگنوردان زیادی بیان می کنند که این فعالیت ها سبب رشد فردی، کسب لذت و هیجان، ایجاد چالش، فرصت برای کنترل توانایی ها، گریختن، آزادی، ایجاد قدرت در خود، ارضای نیازهای اجتماعی و غیره می شود .عوامل تنش زا و پرخطر در این رشته های پر طرفدار آب و هوای بد، بهمن، بیماری ارتفاع، خستگی ، ترس از شکست و غیره می باشد. فردی در این شرایط قادر به کسب موفقیت است که از استراتژی ها و راهبردهای موثر سود ببرد. برخی از این استراتژی ها مانند: خودگفتاری مثبت، تنفس و آرام سازی، تصویر سازی ذهنی، استراتژی های خود تنظیمی، بالا بردن خودآگاهی، افزایش انگیزش درونی، ایجاد خودکارآمدی وغیره می باشند. از عوامل دیگری که می توان به عنوان عوامل موثر بر اجرا در کوهنوردی و سنگنوردی نام برد بافت فرهنگی و ارزش های جامعه، فرایندهای گروهی، سطوح تجربه و مهارت، تفاوت های فردی و انگیزش و غیره هستند. در واقع، اجرا درکوهنوردی و سنگنوردی در تحقیقات زیادی از دیدگاه های فیزیولوژیکی و تعداد کمی از لحاظ روانشناختی به آن نگاه شده است. از آن جایی که عوامل روانی نقش مهمی بر عملکرد داشته و ویژگی های جسمانی افراد را نیز تحت تاثیر قرار می دهند، ضرورت دارد تا نگاه ویژه ای به این دسته عوامل داشت. این مقاله مروری برخی از خصوصیات روانی را ارایه داده و پیشنهاد می شود که با مطالعات بوم شناختی و متناسب با فرهنگ و خصوصیات روانی کوهنوردان و صعودکنندگان ایرانی راهکارهای بهتر و سودبخش تری ارایه گردد.