اثر حذف برگبر عملکرد و انتقال مجدد مواد در شرایط مختلف رطوبتی و نیتروژن خاک در گندم نان

تحقیق حاضر به منظور بررسی واکنش گندم نان به تعدیل منبع در شرایط متغییر رطوبتی و نیتروژن خاک انجام گرفت. بدین منظور دو آزمایش مزرعه ای جداگانه تنش و عدم تنش رطوبتی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، کرج، و در فصل زراعی 84‐83 اجرا شد. تنش خشکی از مرحله غلاف رفتن شروع و تا پایان رشد ادامه داشت. برگزدایی در دو مرحله غلاف رفتن و گرده افشانی و به دو صورت حذف تمام برگها و حذف تمام برگها بجز برگ پرچم صورت گرفت. تیمار کود نیتروژن عبارت بود از عدم مصرف کود نیتروژن دار و مصرف 250 کیلو گرم در هکتار کود اوره در مرحله ساقهدهی. نتایج حاصل از تجزیه واریانس جداگانه آزمایشها نشان داد که اثر متقابل برگزدایی و کود نیتروژندار برای هیچ یک از صفات در هیچ یک از آزمایشها معنی دار نبود. اجرای تیمارهای برگزدایی در هر دو رژیم رطوبتی تاثیری برعملکرد و وزن هزار دانه نداشتند. گیاهان برگزدایی شده در مقایسه با شاهد کارایی انتقال مجدد بالاتری را نشان دادند. برگزدایی در شرایط تنش خشکی موجب کاهش درصد پروتیین دانه گردید. مصرف کود نیتروژن میزان انتقال مجدد مواد از ساقه به دانه و درصد پروتیین دانه را در شرایط تنش خشکی افزایش داد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب آزمایشها نشان داد که برگزدایی بر عملکرد اثر معنیدار دارد، حذف تمام برگها در مرحله غلافبرگ در مقایسه با سایر سطوح برگ زدایی عملکرد کمتری را بهمراه داشت. اثر متقابل محیط (رژیم رطوبتی) با برگزدایی برای وزن هزار دانه، درصد پروتیین و انتقال مجدد معنیدار بود. بیشترین درصد پروتیین دانه در آزمایش تنش خشکی و درگیاهان بدون برگزدایی مشاهده شد. بالاترین میزان انتقال مجدد به تیمارهای برگزدایی کامل در شرایط تنش خشکی اختصاص داشت. اثرات متقابل رژیم رطوبتی و نیتروژن برای درصد پروتیین دانه و میزان انتقال مجدد معنیدار بود. مصرف کود نیتروژن در شرایط تنش خشکی درصد پروتیین دانه را بطور معنیداری افزایش داد.

Keywords:

برگزدایی , پروتیین دانه , تنش خشکی , کود نیتروژن