بافت قدیمی زاهدان، برون زایی ( اثرات جانبی) و محلات فقیرنشین، مدلی از انحطاط و توسعه شهری

گسترش فیزیک نابسامان و بی رویه شهرها یکی از مشکلات شهر و شهرنشینی جهان سوم در دوران معاصر می باشد؛ به طوری که طی فرایندی مداوم محدوده های فیزیک و فضاهای کالبدی شهر در جهات مختلف رشد می یابد و اگر این روند سریع و بی برنامه باشد به ترکیبی نامتناسب از فضاهای شهری مشکل زا خواهد انجامید. لذا یکی از علل شکل گیری این روند و همچنین یکی از مهمترین پیامدهای آن بافت فرسوده است. هدف کلی این تحقیق تاثیر تحولات عصر حاضر ( از لحاظ اجتماعی، اقتصادی، تکنولوژیکی ) در فرسودگی بافت قدیم و تاثیر فرسودگی بافت بر توسعه شهر بوده است. تحقیق از نوع پژوهشی و بر حسب محتوا از نوع تحقیقات کاربردی می باشد. جمع آوری اطلاعات از روش مشاهده، روش های اسنادی، کتابخانه ای می باشدو به وضعیت کلی بافت فرسوده پرداخته شده برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از مدل سوآت (swot) و برای بدست آوردن وزن عوامل از روش دلفی استفاده گردید، برای تکمیل اطلاعات از پرسشنامه و ابزار spss استفاده گردید. همچنین برای طبقه بندی فضاهای بافت قدیم برحسب درجات فرسودگی نیز از مدل و روش تاکسونومی استفاده شده است. شهر زاهدان به عنوان بزرگترین شهر در جنوب شرق ایران یکی از بی قاعده ترین روندها در گسترش فیزیکی شهری را درسه دهه گذشته دارا بوده است. بخش قابل توجهی از بافت قدیمی شهر زاهدان که غالبا هسته اولیه و اصلی شهر را تشکیل می دهند در روند شتاب آلود شهرنشینی و برنامه های توشعه شهری ( که تاکید بر گسترش شهر و طراحی محلات جدید بات شیوه ی زندگی مدرن را داشت ) مورد بی توجهی قرار گرفته و بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری بوجود آمده اند. نتیجه پژوهش این بود که تحولات عصر حاضر و توشعه شهر به سمت دیگر باعث شد بافت قدیم فراموش و به سمت فرسودگی پیش رود.

Keywords:

بافت قدیم , فرسودگی فیزیک , توسعه شهری , شهر زاهدان