عوامل موثر بر شکل گیری طبقات اجتماعی ایران در دوره ساسانیان

قبل از تشکیل دولت هخامنشی در ایران، جامعه دودمانی وجود داشت که براساس منافع صنفی و طبقاتی برپا نشده بود. بلکه جامعه دودمانی مجموعه ای از افراد هم نسب بود که خود را از یک سلاله می دانستند. در پادشاهی هخامنشی روحانیون و کاهنان در جامعه از لحاظ سیاسی و اقتصادی نیروی بزرگی به شمار می رفتند و پارسیان نیز در دستگاه دولت و کشور وضع خاصی داشتند و خراج نمی دادند. اهمیت کشاورزان و گله داران نیز محرز بوده است. با تشکیل دولت هخامنشی و تمرکز قدرت در دست سلاطین آثار اختلاف طبقاتی رو به تزاید گذاشت و با گذشت زمان و تکامل ابزار تولید ارزش مقام اجتماعی هر یک از طبقات معلوم و مشخص گردید. در دوره اشکانیان نیز برده داری شکل غالب در روابط تولیدی بود و در جوار شاهنشاه اشکانی سلاله های کوچک شاهی وجود داشت که در بعضی ایالات و ولایات به عنوان نماینده خاندانهای اشراف محلی حکومت می کردند. ساسانیان که خود را وارث هخامنشیان می دانستندو حتی اصل و ریشه های خود را به آنان می رساندند، بر خلاف عهد اشکانیان قدرتی متمرکز بوجود آوردند و زمام اختیار مطلق فیودالها، اشرف و ملوک الطوایف را محدود و آنان را وادار به گردن نهادن بر خواسته های حکومت مرکزی کردند. در دوره ی ساسانی پنج عنصر اساسی معیارها وملاک های وابستگی به طبقات اجتماعی را مشخص می کرد به عبارتی سازمابندی طبقات اجتماعی آخرین دوران حیات امپراطوری ایران بر اساس ومبنای تعامل وتقابل پنج عنصر خون، مالکیت، تخصص وتجربه، علم وضیعت وشیوه های تولید و بهره برداری مشخص می باشد.

Keywords:

طبقات اجتماعی , ایران , ساسانیان