نقش حضور آب در ایجاد احساس آرامش ساکنین خانه های سنتی ایران

به کارگیری عناصر طبیعی مانند گیاهان، آب و... در ساختار خانه های سنتی، جایگاه ویژه ای در شکل گیری کیفیت معنایی زندگی ساکنین داشته است. در دهه های گذشته، دیگر ساخت خانه ها به شیوه سنتی به دلایل گوناگونی همچون افزایش جمعیت، نگرش های سودگرایانه به مقوله مسکن و... کمتر به چشم خورده و ساخت خانه های آپارتمانی رشد چشمگیری داشته است. هدف از این پژوهش این است که چگونگی نقش عنصر طبیعی و حیات بخش آب را در به وجود آوردن احساس آرامش ساکنین خانه های سنتی بررسی نماید. روش تحقیق در پژوهش حاضر به شیوه تاریخی و رویکرد کیفی صورت پذیرفته و مطالب با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز بهره گیری از آیات و روایات اسلامی جهت نیل به هدف پژوهش جمع آوری گردیده است. پس از بررسی ویژگی های ساختاری خانه های سنتی از نظر حضور آب و نقش معنایی، کالبدی، کاربردی و منظری آن، یافته های این پژوهش حاکی از آن است که آب به عنوان یک عنصر طبیعی نقش فوق العاده ای در حیات داشته و جلوه های نمود آن از نظر ذهنی، بصری و آوایی؛ نظیر حوض آب، جوی آب، فواره و... در کالبد خانه های سنتی کیفیت حسی را افزایش داده، حس معنویت، شادابی، زیبایی، نشاط، طراوت، امید و زندگی بخشی را در آدمی تقویت کرده و در نهایت با کاهش استرس و افزایش سلامت روان، منجر به کسب آرامش در ساکنین شده است. در تعالیم دین مبین اسلام، انسان جزیی از طبیعت بوده و ارتباط نزدیکش با طبیعت باعث ادامه حیات و دوام زندگی اوست. متاسفانه توجه به معنا و کیفیت فضایی و اهمیت تاثیرگذاری محیط و طبیعت و قابلیت های نهفته در آن، بر روان آدمی توسط انسان نسبت به گذشته مورد بی توجهی قرار گرفته و جلوه های نمود آب به عنوان یک عنصر طبیعی و حیاتی زندگی بشر در محیط های مسکونی کمتر به چشم خورده است. بنابراین شناخت جایگاه و ارزش آب در ساختار خانه دارای اهمیت است.

Keywords:

خانه سنتی , طبیعت , انسان , آب , آرامش