سبک انتقادی عبید زاکانی در شعر فارسی

یکی از موضوعات بسیار مهم در شعر اعتراض است؛ انسان فطرتا ازکارهای نیک و پسندیده تعریف و تمجید کرده و کارهای زشت و ناپسند را مورد انتقاد و اعتراض قرار دهد، علت اساسی این امر نارضایتی و پریشانی از اوضاع اجتماعی و سیاسی جامعه بوده است. در دنیای شاعران،انتقاد و اعتراض مناسب و به جا، از بهترین صفات اخلاقی به شمار می آید؛ زیرا یکی از موضوعات مهم دراشعار شاعران، انتقاد و اعتراض صحیح است. عبید زاکانی هم به عنوان انسانی آگاه در روزگار خویش با استفاده از هنر شاعری، در آثارش از نادرستی ها و کج مداری های موجود در جامعه زمان خود انتقاد نموده است؛ این فرآیند در مقاله حاضر سبک انتقاد و اعتراض نام گرفته است. این انتقاد و اعتراض در ادب فارسی شیوهای است که بسیاری از شاعران پیش از وی از قبیل: رودکی، فردوسی، ناصرخسرو، سنایی، حافظ، سیف فرغانی و... و نویسندگان و شاعرانی پس از او نیز در این زمینه شعرهایی سرودهاند. عبید بیشتر به حافظ توجه داشته و اشعار انتقادیش شبیه سبک وی می باشد. بر این اساس، ادبیات انتقادی و اعتراضی حاصل یک موضوع فکری و اخلاقی است که شاعر یا نویسنده آگاه و روشن فکر در مواجهه با معایب و زشتی های حاکم بر جامعه، لب به سخن گشوده و آنها را در قالب نثر و نظم ادبی با زبان اعتراض آمیز بیان می کند. هدف نگارنده در این مقاله، بررسی و شناسایی سبک انتقادی و اعتراضی شاعر بزرگ و طراز اول ادبیات کلاسیک ایران، عبید زاکانی در شعر است و بر آن است تا طبقات اجتماعی مورد اعتراض و انتقاد این شاعر را تحلیل نماید.

Keywords:

سبک , انتقاد و اعتراض. شعر فارسی , عبید زاکانی