شهرنشینی،صنعتی شدن وکیفیت هوای آزاددرکلان شهر؛چالش هاوراه حل ها

آلودگی هوا یکی از معضلات بنیادین بسیاری از کلان شهرهای جهان بوده و این مشکل با تداوم شهرنشینی، صنعتی شدن همراه با جلوه هایی از نو گرایی رو به گسترش است. در این مقاله کوشش می گردد با اشاره به انقلاب صنعتی، تحولات و دگرگونی های حاصل از آن، موضوع توسعه شتابان همراه با مهاجرت های بی رویه، افزایش جمعیت و اثرات آن ها در محیط زیست، پایداری اکوسیستم ها و ایجاد آلودگی هوا مورد بحث واقع شوند. بنابراین فرایندهای گسترش آلودگی هوا،منابع آلاینده،انواع عوامل اولیه و ثانویه آن براساس دیدگاه EPA مورد توجه قرار می گیرند. علاوه بر این مشکلات کلان شهر ها مطرح شده و بر این اساس رابطه برنامه ریزی شهری و آلودگی هوا مطمح نظر واقع می شود و البته برپایه مطالعات Bench-marking گذشته، حال و آینده، پاره ای از کلان شهرهای جهان وراه حل های آن هامقایسه شده و توضیح داده می شود. بخش اعظمی از مقاله به وضعیت کیفیت هوا بر پایه گزارشات سازمان ملل و به طور ویژه ای شاخص های بانک جهانی در زمینه World Development Management Index و UN City Development Index پرداخته و موضوع، تجزیه و تحلیل می گردد. سهم مهمی ازگزارش به برنامه ریزی آمایش سرزمین، برنامه ریزی کاربرد زمین ونقض این برنامه ازجملهDeforestationاشاره دارد. پر واضح است که در مورد کلان شهر تهران مطالعات JICA نقش والایی دارد و بنابراین ساختار حمل و نقل، ترافیک،موضوع سوخت پاکReformulated Gasoline و Oxygenated Gasoline ،همراه با اقدامات لازم برای ایجاد محدودیت ها ونتایج آن در چند کلان شهر جهان مطرح گردیده و راه حل های مقایسه ای بیان می شود. در پایان اقدامات مربوط به کنترل الودگی هوا شامل اجبارهای قانونی ،سیستم های مدیریت کیفیت هوا و مکانیسم بازار از جمله Tax credit،Emission fees،Emission trade،Emission CAP و. Allowance Trading همراه با برنامه های داوطلبانه تشریح می گردند.

Keywords:

توسعه , کلان شهر , آلودگی وکیفیت هوا