بررسی زمینه های فرهنگی و اجتماعی موثر بر خشونت در شهر کرمان

خشونت پدیده ای تاریخی است که در ادوار گذشته نیز وجود داشته است. اما علی رغم پیشرفت های روزافزون بشری این پدیده هنوز هم پا برجاست و فارغ از ملیت، نژاد، طبقه اجتماعی و حتی میزان توسعه یافتگی کشورها همچنان جزیی از زندگی روزمره شده است. خشونت هر چند پدیده ای تاریخی است لیکن یک پدیده اجتماعی نیز می باشد، اگرچه میزان و شدت آن در کشورها، فرهنگ ها و حتی در خرده فرهنگ های گوناگون متفاوت می باشد؛ اما به عنوان یک پدیده ی چند بعدی هم علت و هم معلول بسیاری از آسیب های اجتماعی است.تاکنون خشونت و رفتارهای خشونت آمیز در گستره ی وسیعی از حوزه های جامعه شناسی، روانشناسی، جرم شناسی و ... مورد تحقیق و مطالعه قرار گرفته است. برمبنای تحقیقات صورت گرفته عوامل زیادی می توانند بر شکل گیری خشونت و نوع و میزان آن تاثیر بگذارند. در این بین به نظر می رسد عوامل اجتماعی و فرهنگی به عنوان مبنای وجودی هر جامعه می توانند نقش موثری را در بازی خشونت ایفا کنند، چرا که این عوامل حاصل رویارویی روزانه ی افراد یک جامعه در خیابان ها، فروشگاه ها، پارک ها و به طور کلی همه ی فضاهایی است که زندگی عمومی خود را در آن ها تجربه می کنند و همچنین برگرفته از سنت ها، آداب و رسوم مردم جامعه می باشد. از این رو، تحقیق و پژوهش برای پیشگیری و درمان این معضل، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. لذا پژوهش حاضر، در پی بررسی زمینه های فرهنگی و موثر بر خشونت در شهر کرمان به عنوان مرکز بزرگترین استان کشور با خاستگاهی اجتماعی و فرهنگی منحصر به فرد، می باشد.پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق در دسته ی پژوهش های بنیادی قرار می گیرد. در این پژوهش از روش ترکیبی به شیوه ی همزمان لانه کرده بهره برده شده؛ روش کیفی مورد استفاده، ییوری زمینه یابی؛ و روش کمی، همبستگی است. بر این اساس، پس از مرور ادبیات نظری پیرامون تحقیق و بررسی پرونده های قضایی با موضوع خشونت به شیوه ی زمینه یابی، فرضیه های تحقیق ارایه و پرسشنامه ها تدوین گردیدند. پس از بررسی روایی پرسشنامه های طراحی شده، آن ها بین مشارکت کنندگان تحقیق توزیع شدند. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش شامل کلیه ی ساکنان شهر کرمان می باشد، که با استفاده از جدول مورگان، تعداد 384 نفر به عنوان نمونه ی آماری در نظر گرفته و با استفاده از شیوه ی تصادفی، پرسشنامه ها در چهار منطقه شهری کرمان توزیع و داده ها گردآوری شدند. از مجموع پرسشنامه های توزیع شده نهایتا 377 پرسشنامه کامل و مناسب برای تجزیه و تحلیل انتخاب شدند.نتایج حاصل از آزمون های همبستگی و تحلیل رگرسیون بین متغیرها نشان داد که بین عدم برآورده شدن انتظارات از راه های مشروع، عدم تخلیه صحیح و مناسب خشونت انباشته، عدم تعهد به اصول اخلاقی، خانوادگی و اجتماعی، در دسترس بودن سلاح، ضعف در کنترل خشم آنی، سابقه مهاجرتی، تضاد منافع، محیط های حادثه خیز، تصور عدم پیگیری پلیس و نهادهای امنیتی، قضایی، خوی خشونت طلبی و غریزی با خشونت رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، نتایج حاصل از آزمون میانگین نشان می دهد که میانگین خشونت مردان در مقایسه با زنان اندکی بیشتر است. اما، تفاوت معناداری در میزان خشونت بین متاهلین و مجردین وجود ندارد.

Keywords:

عوامل اجتماعی , فرهنگ , خشونت , پیشگیری , کرمان