آرایه های ادبی در رباعی های ابوسعیدابوالخیر

شیخ ابوسعید ابوالخیر عارف نامی سده پنجم ، جایگاه والایی در عرفان و ادبیات فارسی دارد. در عرفان وی را انسانی وارسته و آزاد اندیش می بینیم که به ما می آموزد هرکسی را به خدا راهی هست. در ادبیات او نخستین عارفی است که مفاهیم ژرف و اندیشه های ناب را شاعرانه و درقالب رباعی بیان نموده است؛ یعنی سخنوری توانا که اسرار طریقت و مبانی عرفانی را به زبان شیوای شعر به مشتاقانش عرضه داشته است. در واقع شعر عرفانی از او روایی گرفت و از همین رهگذر صوفیه را با اشعار عاشقانه به مجلس وعظ پیوند داد. این موضوع پدیده ای نوین بود که شیخ به عالم عرفان هدیه داد. گرچه سروده های ابوسعید زبانی ساده دارد؛ یعنی به شیوه خراسانی است، اما از آرایه های ادبی خالی نیست. صنایع بدیع لفظی همچون : انواع جناس، موازنه و... صنایع معنوی مانند: حسن تعلیل، مراعات النظیر و اغراق بجا و به زیبایی شعرش را آراسته اند. او این صنایع را درحد اعتدال به کار گرفته و به خوبی توانسته تصویرآفرینی کند. آرایه های ادبی برموسیقی درونی شعر و تاثیر و خیال انگیزی سخنش افزوده اند.

Keywords:

ابوسعید ابوالخیر , عرفان , شعر , آرایه های ادبی