پهنهبندی سطح مکانیزاسیون استان خوزستان در پنج دوره برنامه توسعه کشور بااستفاده ازGIS

عدم توجه به مسیله تخصیص بهینه منابع بخش کشاورزی شامل ماشین ها باعث بروز مشکلات متعددی در این بخش شده است. در همین راستا در این مطالعه وضعیت ناوگان تراکتوری استان خوزستان در یک بستر زمانی مشخص بررسی گردید و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی )GIS( به پهنه بندی سطح مکانیزاسیون استان اقدام شد. ابتدا اطلاعات مربوط به سطح زیر کشت، تعداد تراکتور و توان تراکتورهای هر شهرستان در قالب نرم افزار Excel تهیه شد و در نرم افزار GIS فراخوانی شد و با استفاده از درونیابی IDW نقشه ه ای مورد نظر ترسیم گردید. نتایج نشان دادند که سطح مکانیزاسیون استان از 0/33 اسب بخار در هکتار در دوره اول توسعه به 1/15 اسب بخار بر هکتار در پایان برنامه پنجم افزایش یافته است. سطح مکانیزاسیون محاسبه شده با احتساب تراکتورهای با عمر بالای 13 میباشد که در حدود 40 درصد از کل تراکتورهای استان را شامل میشوند. در صورت لحاظ نکردن این تراکتورها سطح مکانیزاسیون استان به 0/7 اسب بخار بر هکتار تقلیل پیدا میکند. این موضوع بیانگر آن است که میزان ورود تراکتور به بخش کشاورزی استان به اندازه میزان نیاز نبوده و همواره استان خوزستان با کمبود سطح مکانیزاسیون مواجه است. بالاترین ضریب کهنگی (نسبت تراکتورهای بالای 13سال به تراکتورهای کمتر از 13 سال) به شهرستانهای باغملک، هندیجان، ایذه و لالی به ترتیب با ضریب 2/96، 2/47، 2/09 و 2/08 تعلق دارد. از جمله مشکلات مکانیزاسیون استان خوزستان توزیع جغرافیایی نامناسب ماشینها، عدم تعادل بین کمبود یا فزونی ماشینها در شهرستانهای مختلف استان و کمبود تراکتور بویژه در فصل اوج عملیات زراعی میباشند. بر همین اساس توزریع مناسب توان در مناطق استان اهمیت بیشتری نسبت به توزیع کمی آن دارد.

Keywords:

پهنه بندی , سطح مکانیزاسیون , GIS , ضریب کهنگی