نقش دلبستگی به مکان (نمونه موردی برج ملی قابوس گنبد)

دلبستگی به مکان ، نقطه تلاقی عناصر کالبدی ، فعالیت ها و مفاهیم ذهنی نسبت به مکان است . این حس دلبستگی موجب تبدیل فضا به مکانی با ویژگی های حسی و رفتاری خاص برای افراد می شود.بنا با ابعاد مختلف معنایی،کارکردی و کالبدی می تواند نقش مهمی در ارتقای کیفی فضاهای شهر های امروز ایفا کند . در این میان،توجه به عوامل موثر در دلبستگی افراد به بناهای تاریخی می تواند نقش موثری در هویت و مطلوبیت آن داشته باشد . با توجه به اهمیت دلبستگی به مکان در ارتقای کیفیت محیط،این تغییر تحقیق ضمن بررسی مفهوم دلبستگی و ابعاد آن ، با تبیین شاخص های دلبستگی به مکان ، نقش دلبستگی به مکان را در ایجاد مطلوبیت و هویت بناهای تاریخی بررسی می کند .اساس این مقاله متکی بر یافته های تحقیقی در مورد آزمون دلبستگی به مکان در ارتباط با یکی از بنای های مهم تاریخی واقع در مرکز شهر گنبد کاووس به نام برج قابوس . پژوهش مذکور با روش مطالعه نمونه موردی ومطالعات میدانی و مصاحبه های حضوری با شهروندان گنبد کاووس و بازدید کنندگان از بنای مذکور و تحلیل آن با استفاده از آمار های توصیفی و استنباطی انجام شده است. تحقیقات ثابت می کند ارزیابی بسیاری از شاخص های دلبستگی به این بنا بالاست و همین امر ذهنیت افراد را بر روی هویت آن موثر می سازد . از این رو مقاله استدلال می کند بین دلبستگی به مکان و هویت آن ، رابطه مستقیم وجود دارد که امر می تواند در طراحی بناهای شهری مورد توجه قرار گیرد.در بین عوامل مهم دلبستگی به بنا از جمله می تواند به مجموعه باغ ملی برج قابوس در گنبد کاووس با معماری فاخر آن در مرکز شهر، امکان دسترسی مناسب به میدان ، وجود عوامل و عناصر محیطی نظیر درختان و فضای سبز مناسب در باغ ملی برج قابوس ، فضاهای تجاری و نیازهای روزمره اطراف برج ، جانمایی مناسب برج به لحاظ موقعیت مرکزی در شهر ، مناظر ذهنی و عینی مناسب برج نام برد . نتایج این تحقیق می تواند راهبرد مناسبی برای طراحی برج های شهری مطلوب در شهری های معاصر فراهم کند.

Keywords:

دلبستگی به مکان , هویت مکانی , حس مکان , باغ ملی , برج قابوس