نمونه های مشترک مضامین اخلاقی (اندرزی) دین محور در ادبیات ایران باستان

اندرز به معنی وصیت، موعظه و نصیحت است و اندرزنامه ها در زمره ادبیات شفاهی و ذیل مضامین اخلاقی به شمار می آیند که با کمی تغییرات از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته اند. به همین دلیل تعیین مولف و تاریخ تالیف برای این آثار کاری دشوار و محال است. اندرزها از جهت ساختار ظاهری به تعالیم دینی بسیار شبیهند و اندرزنامه ها از لحاظ دستوری اغلب دارای سبکی روان و ساده با جملاتی کوتاه و روشن هستند. آثار اندرزی را می توان از لحاظ موضوعی به دو دسته دینی و حکمت عملی تجربی تقسیم کرد که غالب اندرزها در یکی از این دو دسته جای می گیرند. پژوهش حاضر می کوشد تا پس از تقسیم بندی اندرزهای دینی، نمونه های مشترک آن ها را از میان متون اندرزی ایران باستان و میانه استخراج نماید و در بخش نتیجه گیری تشابهات و اختلافات ان ها در ساختار و محتوا مورد مطالعه قرار دهد. روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه ای اسنادی است و هدف از این پژوهش دستیابی به نمونه های مشترک مضامین اندرزی با محوریت دینی در ادبیات ایران باستان است. از مهم ترین یافته های این پژوهش می توان به شباهت های موجود در تعلیمات اخلاقی اندرزی فارسی باستان، اوستایی و فارسی میانه در پرسش اهورامزدا و تفاوت آن ها با اندرزهای مانوی و سغدی اشاره کرد.

Keywords:

اندرزهای دینی , حکت عملی تجربی , دوران باستان , دوران میانه