الگوی مدیریت اسلامی

در زمان حاضر پیشرفت و گسترش علوم و تکنولوژی مادی و فیزیکی چهره ی زندگی انسانی و نوع دامنه ی روابط وی با محیط پیرامونش را به کلی تغییر داده و از حالت ساده و آرام گذشته به جایی رسانیده است که اینک جهان همچون دهکده ای است که تغییر و تحولات در یک نقطه از آن به سرعت بر نقاط دیگرش تاثیر میگذارد.در چنین جهانی که اندک غفلتی موجب عقب ماندگی گروهی و پیشرفت و توسعه گروهی دیگر میشود، حیات و بقای ملتها در گرو وجود تعهد، علم و تخصص و در راس آن مدیریت صحیح و مناسب است و شکستن حصار جهل و رهایی از بند فقر آموزشی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، نظامی، و... بدون داشتن مدیریت صحیح ممکن نیست.قبل از انقلاب صنعتی تحقیقات علم مدیریت، بیشتر متکی بر تجربیات شخصی افراد بود و کمتر تبادل نظر گروهی در نحوه ی سلوک و رفتار انسان ها در سازمان های مختلف انسانی انجام می پذیرفت. لذا بدین وسیله افکار مردم درباره سازمان ها همگی متکی برعملیات اجرایی آن سازمان ها از نقطه نظر بازدهی و کار بود؛ کمتر کوششی به عمل می آمد تا افراد نکات مثبت و منفی داخل یک سازمان را به طور آشکار مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند، و لذا امور سازمان ها به صورت مخفیانه و محرمانه بوده [علاقه بند،علی،مدیریت عومی،نشر روان،1375]از اوایل قرن بیستم، مدیریت به شکل یک علم مستقل درآمد و توجه علمی به قضیه ی مدیریت با پیدایش مکتب کلاسیک توسط تیلور قوت گرفت و در پی آن مکاتب دیگری نظیر مکتب روابط انسانی به عالم بشری عرضه گردید تا امروز که تیوری ها و نظریه های متعددی در مسیر شکل گیری مدیریت بهتر ارایه شده است. لکن این مکاتب و تیوریها با مکتب کامل انسان ساز اسلام دارای تفاوت هایی هستند که عمده ی تفاوتها در هدف آنهاست؛ چرا که این مکاتب برخلاف اسلام که مدیریت را وسیله ای برای رشد تعالی انسان و زمینه ای برای حرکت وی به سمت خداوند متعال میداند، اصل انسانیت انسان و هدف الهی او را فدای مادیات و تولید بیشتر کرده و فرجام کار وی را در زندگی دنیوی خلاصه میکنند. البته در سالهای اخیر تیوری هایی ارایه شده در این زمینه ظاهرا به سمت انسانی شدن و توجه به انسانیت انسان گام برداشته اند، لکن همین تغییر نگرش نیز به خاطر جلب منفعت بیشتر بوده است، نه کسب معرفت حقیقی از طرف دیگر نوعی نگرش بدبینانه ای وجود دارد مبنی بر اینکه مدل مدیریت اسلامی تنها در تاریخ و در ذهن و بر روی کاغذ وجود دارد و هرگز در زندگی نوین و پر هیاهوی فعلی حتی در کشور های با اکثریت مسلمان نیز عمل کردن به آن ممکن نیست.در مدیریت توحیدی سه عنصر ایمان، علم و عمل صالح برای شکل گیری یک شخصیت کمال یافته لازم و ملزوم یکدیگرند. از این رو، ما در این تحقیق در صدد آن هستیم که انسان را از منظر دین ترجمه کرده و آرمان های این انسان را مشخص کنیم، سپس برای نیل به این آرمان ها مدیریت دینی را در دستور کار وی قرار دهیم. چرا که انسان کنونی با وجود در اختیار داشتن امکانات بسیار باز هم آرام نیست شاید آسایش داشته باشد اما آرامش ندارد. دلیل این امر را میتوان در دوری از معنویت و خداباوری دانست.

Keywords:

مدیریت , اسلام , مبانی