اثر سطح ویژه ذرات بر ویژگی های هیدرولیکی محیط متخلخل خاک

هدایت هیدرولیکی یکی از ویژگی های هیدرودینامیک خاک است که نقش تعیین کننده ای در حرکت و انتقال آب و آلاینده ها در خاک دارد. سطح ویژه نیز پارامتری است که می تواند ویژگی های ریزمقیاس را به ویژگی های درشت مقیاس فیزیکی و شیمیایی در محیط های متخلخل ارتباط دهد. در این پژوهش اثر سطح ویژه ذرات بر هدایت هیدرولیکی اشباع و غیراشباع محیط متخلخل خاک در 30 نمونه با بافت های مختلف بررسی شد. سطح ویژه ذرات خاک با استفاده از روش های جذب سطحی گاز نیتروژن (BET) و جذب سطحی رنگ آبی متیلن (MB) و هدایت هیدرولیکی اشباع و غیراشباع به ترتیب با استفاده از روش های بار ثابت و خروج چند مرحله ای انجام شد. نتایج نشان داد که بین سطح ویژه ذرات خاک ((SABET, m(2) g(-1) با هدایت هیدرولیکی اشباع آن ((K(s), m s(-1) رابطه ای توانی (K(2)=5×10(-5)SABET) وجود دارد. ضریب همبستگی (K(s با سطح ویژه اندازه گیری شده به روش های BET و MB به ترتیب 0/49 و 0/55 به دست آمد که از نظر آماری در سطح یک درصد معنی دار بود. همچنین ارتباط سطح ویژه با پارامترهای هیدرولیکی رطوبت باقی مانده، حد پژمردگی، ظرفیت زراعی و اشباع به ترتیب خطی، توانی، خطی و نمایی به دست آمد که این ارتباط در هر دو روش اندازه گیری سطح ویژه در سطح یک درصد معنی دار بود.

Keywords:

رطوبت اشباع , روش خروج چند مرحله ای , ظرفیت زراعی , هدایت هیدرولیکی اشباع