بررسی قلم و کاغذ مضمون آفرین در دیوان صایب تبریزی

مضمون آفرینی، برجسته ترین ویژگی سبک هندی، ایجاد و یا کشف رابطه و پیوند تازه میان امری ذهنی با عینی است که در ظاهر هیچ پیوندی میان آنها نیست. جزیی نگری شاعران این دوره و تامل در امور خرد، سبب می شود که شاعران با اتکاء بر قدرت تخیل، ساده ترین اشیاء پیرامون خود را به عنوان یکی از عناصر مضمون ساز انتخاب نمایند. در میان شاعران این دوره، صایب تبریزی، آفریدگار مضامین بکر شعر سبک هندی در ایران، با نگاهی ژرف، به شیوه ذره بینی، بر شیء و درونه نازک آن متمرکز می شود و با ترسیم جهان آرمانی خود در امور ظریف و کاربرد شگردهایی چون اسلوب معادله مضامین تازهای را خلق میکند و در آن به شیوه غیر مستقیم به بیان حالات نفسانی و اندیشه های ناب خود می پردازد.در این نوشتار برآنیم تا با کاوشی پیرامون جایگاه قلم و کاغذ دریابیم که صایب با داشتن نگاهی باریک بینانه و منحصر به فرد، هنگام خلق مضامین تازه از چه زاویه ای بدین اشیاء نگریسته و از کدام شیوه بهره جسته است بررسی و تحلیل این عناصر جدا از آنکه اسلوب معادله را برترین شگرد مضمون آفرینی میداند، ارزش هنری اشعار صایب و وسعت دامنه خیال او را نمایان می کند؛همچنین با بیان ذهنیت شاعر در شگردهای مضمون آفرینی، خصوصا در اسلوب معادله، شخصیت عالمانه و روانشناسانه وی در قالب باورها، عقاید و اندیشه های تعلیمی و عرفانی به وضوح نمایان میگردد.

Keywords:

بلاغت , سبک شناسی , صایب تبریزی , مضمون آفرینی , قلم و کاغذ.