روایت شناسی تطبیقی داستان فریدون و ضحاک و موسی و فرعون علمی- پژوهشی

قرآن کریم، به عنوان یکی از منابع الهام گیری شاعران و هنرمندان مسلمان، از دیرباز مورد توجه ایشان بوده است. یکی از جلوه های تاثیرگذاری این کتاب آسمانی بر آثار ایشان، داستان های قرآنی و درونمایه های آن هاست. شاهنامه از جمله آثاری است که فردوسی در داستانهای آن از قرآن کریم الگو گرفته است. یکی از این داستانها، داستان فریدون و ضحاک است که به تاثیر از داستان موسی و فرعون پرداخته شده است. در مقایسه این دو داستان، در کنار شباهت ها، اختلافاتی نیز وجوددارد. در نوشتار پیش رو، نگارندگان با تکیه بر روش تحلیلی-توصیفی، کوشیده اند تا با رویکردی روایت شناسانه، به بازخوانی تطبیقی این دو داستان بپردازند و این تطبیق را به اجزا و بخشهای هر دو متن، در دو سطح ساختمایه های روایی و ابعاد مفهومی و موضوعی گسترش دهند تا از این رهگذر، وجوه اشتراک و افتراق هر دو داستان را بازکاوی نمایند. نتایج این پژوهش، حاکی از آن است که علیرغم شباهت بسیار دو داستان، با توجه به تفاوت ماهیت و اهداف (پند و اندرز در قرآن و داستانسرایی و سرگرمنمودن در شاهنامه) سطح توجه به عناصر روایی میان آن دو تاحدی متفاوت است.

Keywords:

عناصر داستانی , شکل شناسی , فریدون و ضحاک , موسی و فرعون.