بررسی منابع پژوهش های مربوط به تاریخ سربداران

جنبش شیعی سربداران در قرن هشتم هجری قمری، پس از صد بیست سال چیرگی قوم تاتار مغول بر ایران بسیاری از مناطق آسیا، جنبشی مردمی در باشتین سبزوار خراسان بود که علیه ستم تعدی فرمانروایان مغول عاملان آنان رخ داد. این قیام در تاریخ ایران کم نظیر است، زیرا نخستین نهضت تمام شیعی پس از ورود اسلام به ایران بود همچنین این قیام راه را برای قیام های شیعی دیگر تثبیت نمودن مذهب شیعه در ایران هموار کرد. با توجه به اهمیت تاریخ سربداران از این حیث بررسی منابع پژوهش های مربوط به تاریخ این حکومت امری ضروری است. منابع کهنی که ما در رابطه با سربداران داریم، بیشتر نسخ خطی کهن تاریخی هستند چاپ نشده اند این خواه ناخواه استفاده دسترسی به این کتب را برای همگان سخت می کند برخی دیگر از این کتاب های کهن که به چاپ رسیده اند اما متن شان احتیاج به بازنویسی دوباره دارد که متاسفانه این کار نیز انجام نشده است. مشکل دیگر این است که متاسفانه بسیاری از منابعی که ما در حوزه سربداران می توانیم به آن ها استناد کنیم، منابع غربی هستند که بیشتر این کتب نیز در تحلیل های خود از این حرکت، راه را به اشتباه رفته اند نتوانسته اند حقیقت وجودی این قیام را نشان دهند. بیشتر این منابع، قیام سربداران راصرفا در حوزه های اقتصادی تحلیل بررسی کرده اند. از میان منابع دست اول می توان به جغرافیای حافظ ابرو، تاریخ طبرستان مرعشی، جلد اول سفرنامه ابن بطوطه، مجمل فصیحی روض الصفای میرخواند ... اشاره کرد پژوهش های جدیدی نیز از جمله عروج وخروج سربداران، نوشت اسمیت، قیام شیعی سربداران نوشت آژند، تاریخ تشیع نوشت رسول جعفریان ... انجام شده که در این مقاله به تحلیل بررسی این منابع پژوهش ها پرداخته می شود.

Keywords:

تاریخ سربداران , تاریخ نگاری , منابع دست اول , پژوهش های جدید , تحلیل منابع.