رویکرد معماری بومی در رابطه با معماری پایدار

بحران انرژی در قرن اخیر یکی از مشکلات زیست محیطی بوده که بر بسیاری از فعالیت های انسانی تاثیرگذارده است. محیط زیست، نیاز نسل های آینده و بهره گیری از انرژی مفهوم جدیدی را به نام پایداری در علوم مختلف از جمله معماری وارد کرده است. اصول معماری پایدار در بسیاری از بناها و مساکن بومی به طور نسبی رعایت شده است. چند دهه از مطرح شدن معماری پایدار می گذرد و راهکارهای بسیاری، توسط آن، برای حل بحران های معاصر ارایه شده است، ولی همچنان مشکلاتی در سر راه ایجاد معماری پایدار وجود دارد. به نظر می رسد که با رفع موانع از طریق توجه به ارزش ها و ویژگی های معماری بومی، می توان آن را کامل نمود چرا که با توجه به آثار معماری بومی و مستندات کتابخانه ای، این بناها در زمان و مکان خود به خوبی با اهداف رویکرد پایداری، مطابقت می کردند؛ در شکل گیری معماری بومی، برخی روابط اجتماعی و اقتصادی با محیط طبیعی ونمادهای فرهنگی ماهرانه انعکاس می یابد. معماری بومی دارای ویژگی های منحصر به فردی است که علاوه بر توجه به مسایل زیبایی و حفظ محیط زیست، باید پاسخ گوی نیازهای اقلیمی هم باشد. اصول به کار رفته در معماری، بسیاری از علوم معماری پایدار را در خود دارد که از این طریق می توان گامی موثر در جهت دست یابی به توسعه پایدار برداشت با مراجعه به معماری های بومی نکات بسیاری را می توان یافت که نشان می دهد این بناها در زمان و مکان خودبه خوبی با اهداف رویکرد پایداری مطابقت داشته اند. در شکل گیری معماری بومی؛ برخی روابط اجتماعی و اقتصادی با محیط طبیعی و نمادهای فرهنگی ماهرانه انعکاس می یابد. بدین ترتیب پیوستگی موضوعات مورد نظر معماری پایدار در معماری بومی قابل مشاهده است. توجه به فرهنگ ویژگی های بومی و ویژگی های گذشته بهره گیری از انرژی های تجدید شونده و پرهیز از به کارگیری انرژی هایتجدیدناپذیر از اصول توسعه پایدار است. قدری تامل در معماری پایدار و اصول آن ما را به معماری بومی (مربوط به گذشته کشورمان) خواهد رساند. مقوله معماری بومی در اصل رسیدن به معماری پایدار است. در مقاله پیش رو ابتدا به بررسی معماری پایدار و معماری بومی پرداخته و سپس ارزش های اصولی معماری بومی که منجر به دستیابی معماری پایدار و در نهایت توسعه پایدار می شود را مورد بررسی قرار می دهیم. روش این مقاله مبتنی بر اسناد کتابخانه ای می باشد و رویکردی توصیفی دارد و هدف از آن درک اصول معامری بومی و شناساندن اصول و ارزش های نهان در آن در جهت تحقق معماری پایدار می باشد.

Keywords:

معماری پایدار , پایداری , معماری بومی , اقلیم , ایران