تحلیل توسعه نابرابر اجتماعی و فرهنگی، مطالعه تطبیقی مناطق مرزی و مرکزی ایران

در جهان امروز با نابرابری های روزافزونی در تمام جنبه های توسعه روبرو هستیم که مطالعه این نابرابری ها توسط برنامه ریزان هر روز اهمیت بیشتری می یابد. در طول دهه های گذشته همواره شاهد نابرابری های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی همچنین در سطوح جغرافیایی در کشور بوده ایم. این نابرابری ها در ارتباط با شرایط مختلف زمانی،سیاسی و برنامه ریزی از شدت کمتر یا بیشتری برخوردار بوده است. از این رو در این تحقیق به بررسی شرایط توسعه متفاوت استان های کشور از لحاظ مولفه های اجتماعی- فرهنگی با توجه به رویکرد عدالت سرزمینی و عدالت اجتماعی و در نهایت به بررسی تطبیقی استان های مرزی و مرکزی کشور پرداخته می شود. روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی – تحلیلی بوده و مقیاس بررسی نابرابریها، سطح استانی می باشد. همچنین بمنظور بررسی نابرابریهای اجتماعی و فرهنگی بین استانها از دو مدل موریس و ویکور استفاده شده است. از نرم افزار GIS بمنظور تهیه نقش ههای توسعه و از نرم افزار آماری SPSS جهت آزمون یافته های تحقیق استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که اگر چه بطور کلی تفاوت زیادی بین استان های مرکزی و مرزی از لحاظ توسعه اجتماعی و فرهنگی وجود دارد، اما مناطق مرزی به لحاظ سطح سرمایه اجتماعی بالا از لحاظ امور قضایی (نزاع، طلاق و...) در وضعیت بهتری نسبت به مناطق مرکزی ایران قرار دارند. از طرف دیگر مناطق مرکزی از لحاظ امکانات و خدمات مرتبط با مسائل اجتماعی- فرهنگی (اعم از امکانات آموزشی و ورزشی و...) با توجه به الگوی غالب توسعه در ایران وضعیت بهتری دارند. توجه به نقاط قوت و ضعف این مناطق به منظور رسیدن به توسعه ای پایدار ضروری می باشد.

Keywords:

نابرابری های منطقه ای , توسعه اجتماعی و فرهنگی , عدالت سرزمینی , مناطق ایران.