بررسی جایگاه زن در اشعار ملک الشعرا بهار

یکی از مباحثی که امروزه مورد توجه محققان می باشد، بررسی نگرش های مختلف به شخصیت زن در ادبیات است. راهیابی زنان به شعر نیز امری اجتناب ناپذیر است که نقطه اوج آن در شعر مشروطه تجلی می یابد. زن در شعر مشروطه جلوه ای دیگر می یابد. خرد، شخصیت و انسانیت او مطرح شده و مورد بررسی شعرای آن عصر قرار می گیرد. شاعران از گذشته تاکنون به مادر و جایگاه او توجهی خاص داشته اند. بهار نیز مادران را به فراگیرى علم و دانش و حفظ عفاف دعوت می کند؛ چون معتقد است که فرزندان آینده با پرورش در دامان چنین مادرانى مى توانند در جامعه مفید باشند. بهار با آن که در جاى جاى شعرش از زن دفاع مى کند ولى گاه زبان به نکوهش نیز مى گشاید و از زن به مذمت یاد مى کند. اولین شعر وی درباره زنان قصیده ای است با عنوان زن شعر خداست که در سال 1307 ه .ش در وصف زن خوب، مذمت چند زنی و رفع حجاب سروده است. لذا در این مقاله سعی در تبیین جایگاه زن در اشعار بهار را داریم و برآنیم به این پرسش پاسخ دهیم که : تصویر زن در اشعار ملک الشعرا چگونه است مضامینی چون: زن و نهاد خانواده، زن و حجاب، ستایش زنان برجسته، ترغیب زنان به علم آموزی، اخلاق زنان، اهمیت مادر بودن زن، صفات مادری و... از مهم ترین مضامین درباره زنان در شعر بهار است. تحلیل نهایی به دست آمده حاکی از آن است که نگرش شاعرانی چون بهار به زن در شعر دوره مشروطه تغییر کرده و برای اولین بار مضامین شعر این دوره به مسائل حقوقی زن می پردازد و زن از معشوقه بودن مطلق خارج می شود و عقلانیت ، شخصیت و انسانیت او مورد تبیین و تحلیل قرار می گیرد.

Keywords:

زن , شعر , ملک الشعرای بهار