بررسی بافت بازار تبریز و فرصت ها و تهدیدهای پیش رو در توسعه آن

فضاهای عمومی نقش عمده ای در حیات شهرها ایفا نموده و بخش مهمی از مطلوبیت شهرها مدیون و مرهون آنهاست، تا آنجا که امروزه نقش و اهمیت فضاهای عمومی شهری در برنامه های توسعه پایدار شهری، تجدید حیات این فضاها در بافت های موجود و بازتولید آنها را در توسعه های جدید ضرورت می بخشد. این نقش و جایگاه فضاهای عمومی در اثنای توسعه های مدرن شهرها (پدیده مدرنیزاسیون ) به کلی تغییر کرد. هدف مقاله حاضر بازشناسی و آسیب شناسی ارزش های پایدار فضاهای بازارهای سنتی به مثابه مکان هایی عمومی در ایران است. بازار در شهرهای ایرانی به عنوان مهمترین محور ارتباطی و فضاهای شهری، تاثیر گذارترین عنصر در شکل دهی به بافت شهر و سازمان فضایی آن از یک سو و از سویی دیگر متشکل از عناصر و زیرفضاهایی نظیر سرا، تیمچه، راسته، چهارسوق و ... که هریک با کیفیت و کاراکتری ویژه عرصه ای عمومی یا نیمه عمومی را در پاسخگویی به نیازهای متنوع استفاده کنند به دست می دادند، ایفای نقش نموده است. از جمله زیرفضاهای بازار سراهای آن هستند که در مواردی در وضع موجود پیرو مداخلات تحمیلی و از دست رفتن سازمان فضایی بازار به گره های فرسوده و مسئله دار شهری تبدیل شده اند و در ابعاد فضایی، کارکردی- فعالیتی و معنایی کارکرد اصلی خود را از دست داده اند و نیازمند تجدید حیات اند. روش تحقیق در این پژوهش بر اساس مطالعات میدانی می باشد و با بهره گیری از منابع، اسناد و مدارک و مقالات مرتبط، گردآوری شده است. در این مقاله سعی شده است به پیشینه تاریخی و برخی از خصوصات اجتماعی، کارکردی و کالبدی بازار به ساده ترین و کوتاه ترین شکل ممکن اشاره شود و به معرفی عناصر و فضاهای ارتباطی و عناصر و فضاهای معماری پرداخته شود.

Keywords:

تبریز , بازار , روند تاریخی , آسیب های بازار , تجدید حیات