بررسی توزیع مکانی و زمانی نیاز آبی گیاه ذرت با استفاده از روش های ژئواستاتیستیک در استان خوزستان

   در استان خوزستان کشت ذرت یکی از کشت های اصلی به حساب می آید. اغلب در برنامه­ریزی­ها، نیاز آبی به­صورت نقطه­ای محاسبه می­شود، حال آن­که اجرا آبیاری به­صورت منطقه­ای صورت می­گیرد. لذا، این اطلاعات باید از حالت نقطه ای به منطقه ای تبدیل شود. به­منظور برنامه­ریزی آبیاری در استان خوزستان گیاه ذرت بهاره به صورت لایسیمتری در دانشکده مهندسی  علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز کشت شد. هدف از این کشت مقایسه روش­های مختلف برآورد نیاز آبی گیاه یاد شده با روش لایسیمتری و تعیین معادله مناسب بود. نتایج نشان دادند که معادله بلینی- کریدل روشی مناسب برای برآورد تبخیر و تعرق در شرایط مورد مطالعه است. پس از تعیین معادله­ی مناسب برآورد نیاز آبی، از داده­های ایستگاه­های هواشناسی استان خوزستان به منظور پهنه­بندی نیاز آبی ذرت (به روش بلینی- کریدل) از روش­های زمین آمار استفاده شد. پهنه­بندی با استفاده  از نرم­افزار ARC GIS 10.3 انجام شد. ابتدا روی داده­ها نرمال سازی صورت گرفت. سپس با توجه به کمترین مقدار RMSE مدل نیم­تغییرنما و پهنه­بندی مناسب انتخاب شد. نتایج نشان داد روش کریجینگ ساده با مدل نیم­تغییر نمای دایره­ای در تمامی ماه ها مدلی مطلوب به­حساب می­آید. مقدار RMSE این مدل برای اسفند ماه 08/0 برای فروردین 17/0، برای اردیبهشت ماه 46/0 و برای خرداد 48/0  به­دست آمد. نتایج پهنه­بندی نیاز آبی نشان داد نیاز آبی  نواحی جنوبی استان نسبت به نواحی شمالی هم­چنین ماه های انتهایی نسبت به ابتدایی بیشتر است. در طول دوره مطالعه (اسفند تا خرداد) به­صورت ماهانه به­ترتیب نیاز آبی 98/1، 52/5، 78/11 و 97/11 میلیمتر در روز بوده است. مقادیر پایین  RMSE روش­های پهنه­بندی بیان­گر مطلبوبیت پهنه بندی نیاز آبی بوده است.

Keywords:

روش کریجینگ , زمین آمار , نیم تغییر نما , نیاز آبی