فرهنگ و هویت ملی در آیینه حماسه (با بررسی تطبیقی شاهنامه فردوسی و ایلیاد و ادیسه همر)

فرهنگ به مجموعهای از آداب و رسوم، سنت ها، باورها، علائق و احساسات جمعی یک قوم گفته میشود که در هنگام شکل گیری مبانی ملیت و مدنیت جوامع به وجود میآیند. از آن جایی که منظومه های حماسی در برگیرنده ابعاد و مظاهر مختلفی از مدنیت و ملیت جوامع بوده و واسطهی اطلاع از سرگذشت ملتها در قدیمترین ایام تاریخ هستند؛ بنابراین نقش حیاتی در تکوین فرهنگ و هویت ملی جوامع دارند به گونه ای که جوامعی که دارای تمدن باشکوه و فرهنگ درخشانی هستند بدون شک صاحب حماسه ای عظیم و جاودان نیز میباشند. در این مقاله تلاش گردیده است تا از طریق مقایسه تطبیقی حماسه های بزرگ جهانی – شاهنامه فردوسی و ایلیاد و ادیسه همر- به بررسی نقش و کارکرد نوع ادبی حماسه در شکل گیری فرهنگ و هویت ملی جوامع پرداخته شود و همچنین با یک داوری در ارزیابی و سنجش میزان تاثیر و کارکرد هریک از این حماسه ها در پاسداشت و تکوین ابعاد مختلف فرهنگی و هویت ملی جوامع خویش؛ برتری نقش و تاثیر شاهنامه فردوسی در ایران با توجه به شرایط حساس تاریخی و نیاز به وجود یک پشتوانه استوار ملی از سوی جامعه و همچنین حفظ زبان فارسی به عنوان یکی از مهمترین عناصر فرهنگی و هویت بخشی به جامعه ایرانی، نسبت به حماسه های دیگر جهانی در جامعه خود، به اثبات رسیده و بیش از پیش آشکار گردد.