تبیین دلایل لزوم آراستگی شاهان به فضیلت دادگری در شاهنامه

ادبیات هر کشوری، بازتاب دهنده ی تاریخ، فرهنگ و اندیشه ی آن کشور است. شاهنامه ی فردوسی، اثر سترگ قرن چهارم هجری قمری میباشد که سالهاست نگاه جهان و جهانیان را به خود معطوف ساخته است. این اثر، افزون بر آنکه بازتاب دهنده، فرهنگ، تاریخ و آداب و رسوم، عادتها و باورهای ایرانیان در دوره های باستان است، سرشار از مضامین ارزشمند اخلاقی نیز میباشد. یکی از برجسته ترین این مضامین، دادگری و عدالت است. حکیم توس لزوم وجوب عدالت برای شاهان را در این میداند که داد، لازمه ی پادشاهی و ضامن بقای آن است. در شاهنامه شاه اگر دادگر باشد، مورد ستایش قرار میگیرد و اگر بیدادگری پیشه کند، سرزنش می شود. دادگری و بیداد هر کدام نتایجی دارند که بقا یا زوال جامعه، بازبسته به آنها میباشد. بر این اساس، هر گاه پادشاهی دادگری پیشه سازد، افزون بر آنکه موجبات امنیت، شادی و آرامش و آبادانی مملکت را فراهم میسازد، پایه های حکومت خود را محکم ساخته است و نامی نیک از وی باقی خواهد ماند؛ در مقابل، هر گاه پادشاه در مسیر بیدادگری قرار بگیرد، تاج و تخت شاهی را از دست خواهد داد و مملکت رو به زوال خواهد رفت و در نتیجه چیزی جز بدنامی برای او باقی نمیماند.

Keywords:

فردوسی , شاهنامه , داد , بیداد , ره آوردهای دادگری , بیداد.