بررسی و تحلیل ژانر حماسه مضحک در ادبیات کودک و نوجوان با تکیه بر آثار منتخب

ادبیات عامه عظیم ترین میراث معنوی هر کشور و از بنیادهای اساسی فرهنگ آن است. به دلیل تنوع و کثرت آثار، در پژوهش های ژانرشناسی ادب عامه با آثاری مواجه می شویم که ژانر آن ها تعریف نشده است. حماسه مضحک از ژانرهای تلفیقی ادبیات عامه است که با حماسه و طنز، با رویکرد به طبقات پایین جامعه، غروری توخالی را در ایام فترت مجسم می کند. هدف اصلی این ژانر هجو کردن پهلوان پنبه هاست. این ژانر به دلیل قهرمان پروری، الگوی ساده شخصیت ها بر مبنای تیپ، وجود سازه معصومیت و تجربه، جستجوی هویت، خودشکوفایی، حوادث خلق الساعه با ضرب آهنگ بالای حماسی، طرح مسائل هنجار پذیری و پایان خوش برای کودکان و نوجوانان مناسب و جذاب است. در این پژوهش آثاری از محمدرضا شمس، یکی از نویسندگان پرکار حوزه ادبیات کودک و نوجوان، در بازنویسی حماسه های مضحک با آثار مشابه آن در ادبیات عامه مقایسه و تحلیل شده، تا پاسخی برای این پرسش یافته شود که چگونه ژانر حماسه مضحک از ادب عامه به ادبیات کودک و نوجوان انتقال یافته است آسیب شناسی بازنویسی ژانر حماسه مضحک در ادبیات کودک و نوجوان از منظر بی توجهی مولفان به ژانر و بکارگیری تکنیک های روزآمد داستان نویسی با استفاده از بن مایه و موتیف قصه های اصیل ایرانی از موارد دیگری است که در این مقاله به آن پرداخته شده است. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی است که با استقصاء در متون و استناد به آن ها تجزیه و تحلیل صورت می گیرد.

Keywords:

ادبیات کودک و نوجوان , پهلوان پنیه , حماسه مضحک , قصه های عامیانه , محمدرضا شمس