براساس بینش اسلامی انسان از طبیعت برخاسته، در طبیعت تجلی پیدا میکند و سپس به طبیعت باز میگردد. بهواسطه معرفت شهودی خود به ذات طبیعت آشناست و خود را همجنس با طبیعت میداند. در نتیجه خواستار آن است که، فعل او نیز کاملترین و هم آهنگ ترین رابطه را با طبیعت طی کند.پژوهش حاضر به منظور پاسخ به این پرسشکه،
معرفت دینی انسان سنتی نسبت به طبیعت به چهصورت بر عمل معماری او اثر گذاشته است انجام گرفته است و به منظور رسیدن به پاسخ آن در دو بخش مفاهیم و مصادیق تنظیم شده است. در بخش اول، به منظور کسب معرفت نسبت به اندیشه های دینی مرتبط با طبیعت، اطلاعاتی پیرامون توحید و وحدت عالم، طبیعت در اندیشه اسلامی و نسبت میان انسان و طبیعت بیان گردیده است. و در بخش دوم، بهنحوه تجلی این عقاید و باورها در معماری
خانه های سنتی شهر یزد پرداخته شده است. بدین منظور اشکال و مراتب مختلف
حضور طبیعت در
خانه های سنتی از بطئیترین صورت تا بطنی ترین معنا لایه ها مورد بررسی قرار گرفت.این پژوهش با استناد بر پشتوانه فکری اصیل هستی شناسی اسلامی مبتنی بر نوع نگاه انسان سنتی به طبیعت صورت گرفته است و در نهایت امر این نتیجه حاصل گردید که، حضور چندجانبه طبیعت در تمامی سطوح و مراتب مترتب از ساحت اندیشه اسلامی را میتوان از وجوه بارز
خانه های سنتی شهر یزد دانست.