بررسی عوامل مرتبط با هزینه های سالمندان بستری در بیمارستانهای امام خمینی (ره) و گلستان شهر اهواز در سالهای 1394-1395 با استفاده از مدل دوبخشی حاشیه ای

سابقه و هدف : سالمندی فرآیندی زیستی است که تمام موجودات زنده ازجمله انسان را در برمیگیرد. سازمان جهانی بهداشت گروه سنی60 ساله و بالاتر را بهعنوان سالمند تعریف کرده است. کشور ایران در ده ههای اخیر تغییرات جمعیتی فراوانی را تجربه کرده و توجه به مسائل جمعیتی آن بسیار افزایش یافته است. برخی از پژوهشگران معتقدند سالخوردگی جمعیتهای انسانی، شاید مهمترین چالش جمعیتی پیشروی جوامع در قرن 21 باشد. این امر هزینه های زیادی را بخصوص در بخش بهداشت و درمان به افراد و بهطور گسترده به جامعه، تحمیل میکند. بنابراین عوامل موثر بر افزایش یا کاهش این هزینه ها میتواند برای افراد در سطح خانوادگی و برای جامعه در راستای سیاستهای بهداشتی حائز اهمیت باشد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی عوامل مرتبط با الگوی مصرف و هزینه های سالمندان بستری در بیمارستانهای امام خمینی(ره) و گلستان شهر اهواز در سالهای 1394-1395 با استفاده از مدل دوبخشی لگ نرمال متعارف و حاشیهای است. مواد و روش ها : این پژوهش از نوع مطالعات گذشته نگر مقطعی است. در این مطالعه پرونده تمامی بیماران سالمند مبتلا به بیماری قلبی و گردشخون که طی سالهای 1394-1395 به بیمارستانهای گلستان و امام خمینی اهواز مراجعه کرده بودند، بررسی شدند. سپس بر اساس معیارهای ورود و با توجه به روش نمونهگیری تصادفی و خوشه ای از هر بیمارستان و بخش، 342 نمونه جمعآوری شد. تمامی بیماران تا پایان سال 1395 پیگیری شدند و وضع نهایی آنها ثبت شد. متغیرهای سن در زمان تشخیص، نوع بیمارستان، نوع بیماری، جنسیت، نوع بیمه، وضعیت تاهل، تعداد روزهای بستری و نوع بیمارستان، در مدل وارد شدند. مجموع هزینه های بستری بیماران به عنوان متغیر پاسخ در نظر گرفته شد. سطح معنیداری در این مطالعه 0/05 در نظر گرفته شد. مدلهای آماری با استفاده از نرم افزارهای SAS 9.4 و SPSS نسخه 24 به داده ها برازش داده شدند. در این مطالعه به بررسی عوامل مرتبط با الگوی مصرف و هزینه های سالمندان بستری در بیمارستانهای امام خمینی (ره) و گلستان شهر اهواز در سالهای 1394-1395 با استفاده از مدل دوبخشی حاشیهای پرداخته شد. یافته ها : میانگین سنی و انحراف معیار بیماران 70/61±8/24 بدست آمد. تعداد روزهای بستری بیمار در دو بیمارستان حدود 3/08 بود. با استفاده از مدل دوبخشی لگنرمال حاشیهای و برآورد همزمان بخشهای پیوسته و گسسته، متغیرهای بیمه، جنسیت و سن در بخش پیوسته و متغیر بیمه در بخش گسسته معنیدار شدند. بنابراین به طور همزمان متغیر بیمه (P-value <.0001) معنیدار است. درحالیکه طبق مدل دوبخشی متعارف، متغیرهای نوع بیمارستان، جنسیت، تعداد روزهای بستری، بیمه، سن و نوع بیماری در بخش پیوسته معنیدار شدند. در بخش گسسته هیج متغیری معنیدار نشد. معیار اطلاع آکائیک برای مدل دوبخشی لگنرمال حاشیه ای (AIC= 12489) در مقایسه با مدل دو بخشی لگنرمال متعارف( (AIC =1197/1 ، دارای مقدار کمتری بود. نتیجه گیری : با توجه به معیار اطلاع آکائیک و مقایسه ی برآوردها در دو بخش دودویی و پیوسته هر دو مدل، زمانیکه تعداد داده های صفر در متغیر پاسخ زیاد باشد، بهتر است به جای مدل دو بخشی متعارف از مدل دوبخشی حاشیهای استفاده شود.

Keywords:

سالخوردگی , الگوی مصرف , مدل دو بخشی متعارف , مدل دوبخشی حاشیه ای , معیار اطلاع آکائیک.