بازشناسی و مقایسه اجمالی آرامگاه ها در دو دوره ی سلجوقیان و تیموریان

آرامگاه سازی برای متوفیان در جهت جاودان کردن نام و نشان آنها در جهان زندگان، در فرهنگ ها و جوامع مختلف، به صورت های گوناگون بروز کرده است. در میان بناهای اسلامی، این نوع معماری سهم بسیار مهمی در بین آثار دارد. معماری آرامگاه ها در میان گونه های مختلف معماری ایرانی اسلامی جایگاه خاصی دارد و همواره از جنبه های مختلف تاریخی، هنری، مذهبی و اجتماعی قابل مطالعه و بررسی است. آرامگاه یا مقابر در جهان اسلام پس از مساجد، به عنوان بناهای مذهبی و غیرمذهبی مقام دوم را دارا می باشند. این بناها از گوناگونی سبک های هنری و معماری ویژه ای در ادوار مختلف اسلامی برخوردارند که پیوسته پیچیده ترین و به روزترین تکنیک های معماری جهت ساختشان مورد استفاده قرار می گرفته است. احداث مقابر در دو دوره سلجوقی و تیموری به عنوان یک بنای مذهبی، مانند سایر ادوار پیش از اسلام و بعد از اسلام از اهمیت خاصی برخوردار بوده و مقابر متعددی در حوزه حکومت سلاجقه و تیموری بنا گردید، که امروزه نمایانگر قسمتی از هنر با شکوه آن دوران است. مطالعه و بررسی آرامگاه ها به خوبی می تواند نتایج ارزشمندی را در زمینه چگونگی ایجاد این دسته از ساختمان ها، منزلت متوفی، سبک معماری، تزئینات هر کدام از مقابر و تغییرات این دسته از ساختمان ها در طی دوره های مختلف تاریخی در اختیار بگذارد. مقاله حاضر با نگاهی به پیشینه، اهداف، ساختار شکل گیری بناهای آرامگاهی در دو دوره سلجوقی و تیموری با دیدی توصیفی- تحلیلی و مقایسه ای به بیان موضوع می پردازد و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و کتابخانه ایست. در این پژوهش سعی داریم به بررسی و معرفی آرامگاه ها در دو دوره ی سلجوقی و تیموری بپردازیم و ضمن معرفی ساختار کلی آرامگاه ها، ویژگی ها و ارتباط آنها را در این دو بستر تاریخی مورد بررسی قرار می دهیم. در واقع برآیند این نوشتار مهمترین ویژگی های کالبدی ساخت و ساز آرامگاه ها را در دو دوره سلجوقی و تیموری نشان می دهد.

Keywords:

آرامگاه , بازشناسی تاریخی , دوره ی سلجوقی , دوره ی تیموری