حلیت و ماهی شناسی و روش های علمی تشخیص آن

واژه آبزیان، در بیشتر موارد شامل ماهیان (Fin fish) می باشند. در کلیت فقه اسلامی حلال همبیشتر سخن، حلال بودن و خوردن ماهیان منظور است. به استناد آیات قرآنی، آبزیانی که صیدشده اند و جز حیوانات حرام گوشت نمی باشند، حلال هستند. در فقه شیعه هم با وجود اختلافنظرهای بسیار در بین فقها، بنای اصلی، بر حلال نبودن گوشت هیچ یک از حیوانات آبزی، به جزماهیان فلسدار و میگوها است. در عمل صید ماهی نیز مقوله شکار به اختیار صیاد و مرگ خارجاز آب مطرح میباشد. با این اوصاف، علم ماهی شناسی و صید مهم شده وجود زمینه های تخلفدر جابجایی ماهیان حلال گوشت با حرام گوشت، ماهیان ارزان قیمت و گران قیمت، کیفیت وزمان صید و رعایت بهداشت مواد غذایی بسیار اهمیت پیدا می کند و با توجه به دلایل مختلفاقتصادی، اختلافات نوع و درجه بندی، تخلفات زیادی در جابجایی انواع ماهیان در عرضه و بستهبندی، فروش با نام های دیگر و عرضه کهنه در بازار هم مطرح می شود که باید بازرسی و نظارتگردد . با استفاده از روش های نوین بر پایه تشخیص زیست شناسی مولکولی، میتوان بسیاری ازآبزیان را، در تمامی مراحل عرضه، از ماهی تازه دارای تمامی اجزای بدن (ماهی کامل) تا ماهیانفیله شده و فرآورده های جانبی آنها را هم شناسایی کرد، ولی متاسفانه این روش ها، دارایمحدودیت ها و هزینه های بسیاری است. در دو پرونده حقوقی ارجاعی، با استفاده از روشهایتشخیصی بر پایه اصول کالبد شناسی، ریخت شناسی و ویژگی های شمارشی (Meristic specifications) و ریخت سنجی (Morphometric specifications) استفاده از علوم استخوان شناسی (Osteology) و عضله شناسی (Muscleology) با استفاده از بررسی هایماکروسکوپیکی و امکانات رادیولوژی به یافته های خوبی در زمینه مقایسه کارشناسی پرداخته وفرضیه شناسایی ماهی، سوءظن جابجایی ماهیان حرام گوشت با حلال گوشت، تعوی ماهیانارزان قیمت و گران قیمت، مسئله صید مردار مورد بررسی قرار گرفت و نظر کارشناسی به دادگاهمربوطه اعلام شد . وجود خلاء کامل کارشناسی در کشور در خدمات ماهی شناسی فقهی، حقوقیو بهداشتی باوجود امکانات علمی و دانشگاهی مناسب بسیار مشهود است.

حلیت و ماهی شناسی و روش های علمی تشخیص آن Keywords:

حلیت , فقه شیعه , ماهی شناسی , رادیوگرافی , روش های تشخیصی حقوقی