بررسی رابطه جایگاه اجتماعی و انتخاب رنگ البسه در نگاره های دوره ی صفویه

پوشاک مردمان هر سرزمینی بیانگر فرهنگ و تمدن زیستی است که در طی زمان علاوه بر کارکرد اولیه خود -بهعنوان پوشش بدن -از نظر جنس پارچه، نوع دوخت و رنگ، درمجموع وجه زیبایی نیز یافته است و با مقوله هایینظیر مردانگی یا زنانگی، طبقه، منزلت و به طورکلی با ساختارهای اجتماعی متناظر شده است. پوشش رنگ لباس هابه عنوان یک عنصر معنایی و نمادین، دارای خصلت های نشانه ای است. از این منظر در این مقاله برای درک نمادهاو کشف معانی رنگ پوشاک بر روی نگاره های صفوی و توجه به ویژگی های قراردادی نمادها در گروه های مختلفو خرده فرهنگ های گوناگون جامعه اشاره شده است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی بوده وجمع آوری اطلاعات با شیوه ی کتابخانه ای و مطالعه ای انجام گرفت. پرسش اصلی تحقیق مبتنی بر این است کهروابط رنگ های لباس با تیپ شخصیتی نگاره ها، چگونه است با توجه به منابع مکتوب و تصویری می توان بهویژگی ها و نتایج جالب توجهی در این خصوص پی برد. ازآنجای یکه هویت و منزلت هر فرد توسط طبقه یا گروهمربوطه مشخص می گردید؛ لازم بود به طریقی تفاوت میان طبقات و گروه ها معلوم گردد. لذا هر فرد بسته به طبقهیا گروهی که در آن قرار داشت، ملزم به رعایت نحوه ای خاص از نوع و رنگ پوشش بود. استفاده از رنگ های گرمو روشن در گروه هایی مثل شاه و شاهزادگان، اشرافیان، رقاصان، عاشقان و معشوق ها و خدمتکاران و رنگ هایسرد و تیره در گروه هایی چون: صوفیان و عارفان، کارگران، دراویش و فقرا و غیره دیده می شود اما به علت تفاوتاقشار و طبقات و با در نظر گرفتن رنگها در کنار یکدیگر روابط گروه های مختلف را می توان از همدیگر متمایز ساخت.

Keywords:

نگارگری صفوی , جایگاه اجتماعی , البسه , رنگ لباس