مدل های تخصیص منابع در سازمان چیست؟

تخصیص منابع یکی از جنبه های کلیدی در انجام اقدامات در سازمان است؛ زیرا نحوه توزیع منابع موجود را در بین فعالیت ها، وظایف و تولید محصولات و خدمات مختلف یک فعالیت تعیین می کند. با این حال، انتخاب بهترین مدل تخصیص منابع برای برنامه هر سازمان می تواند چالش برانگیز باشد؛ زیرا عوامل زیادی مانند اهداف برنامه، محدوده زمانی، بودجه، کمیت و کیفیت، ریسک ها و انتظارات ذینفعان داخلی و خارجی باید در نظر گرفته شوند. لذا در ادامه برخی از مدل ها و ابزارهای رایج تخصیص منابع را بررسی می کنیم.

v مدل تخصیص منابع از بالا به پایین

مدل بالا به پایین یک رویکرد تخصیص منابع بوده که از سطح برنامه های بلندمدت شروع شده و سپس منابع را به سطوح پایین تر مانند پروژه ها، فعالیت های فرعی و وظایف کوتاه مدتی اختصاص می دهد. این مدل زمانی مفید بوده که دید واضح و افق پایداری از اهداف، دامنه و اولویت های برنامه وجود داشته باشد و زمانی که سازمان می خواهد از همسویی و ثبات در سراسر برنامه، اطمینان حاصل کند. با این حال، این مدل غیر قابل انعطاف است؛ زیرا نیازهای خاص، محدودیت ها و عدم قطعیت های سطوح پایین را در نظر نمی گیرد. علاوه بر این، این مدل می تواند استقلال و انگیزه تیم ها و مدیران پروژه را کاهش دهد، زیرا آنها ورودی و کنترل کمتری بر منابع خود دارند.

v مدل تخصیص منابع از پایین به بالا

 مدل پایین به بالا یک رویکرد تخصیص منابع بوده که با پایین ترین سطح برنامه، مانند وظایف یا اهداف کوتاه مدت، شروع می شود و سپس منابع مورد نیاز را به سطوح بالاتر، مانند پروژه های اصلی و اهداف بلندمدت اختصاص می دهد. این مدل زمانی مفید بوده که مدیران یک برنامه پیچیده و پویا داشته و افراد درگیر شامل ذینفعان متعدد، وابستگی ها و عدم قطعیت های روشنی باشد؛ با این حال، ضعف عمده این مدل زمان بر بودن آن است؛ زیرا نیاز به جمع آوری داده ها، تجزیه و تحلیل و هماهنگی زیادی بین سطوح پایین به بالا دارد. علاوه بر این، این مدل می تواند منجر به تخصیص بیش از حد یا کم منابع شود.

v مدل ترکیبی

مدل ترکیبی یک رویکرد تخصیص منابع بوده که مدل های بالا به پایین و پایین به بالا را با استفاده از اطلاعات سطح اهداف بلندمدت و سطح اهداف کوتاه مدت برای تخصیص منابع ترکیب می کند. این مدل زمانی مفید بوده که سارمان یک برنامه متعادل و منعطف دارد، که هم به همسویی استراتژیک و هم سازگاری عملیاتی نیاز دارد؛ با این حال، این مدل همچنین می تواند پیچیده و چالش برانگیز باشد؛ زیرا به سطح بالایی از ارتباطات، همکاری و مذاکره بین سطوح مختلف و ذینفعان نیاز دارد.