تفاوت تصرف عدوانی با خلع ید

دعاوی تصرف یکی از دعاوی متداول مربوط املاک است. در واقع در این نوع دعاوی مشکلاتی به وجود آمده که باعث شده تا حق مالکیت افراد خدشه دار شده و همین موضوع باعث ورود پرونده به دادگاه خواهد شد.

در این دسته از دعاوی مالک تلاش می کند تا ملک خود را از متصرف پس بگیرد. این دسته از پرونده ها تصرف عدوانی، خلع ید است. توجه داشته باشید که واژه های ذکر شده با یکدیگر کاملا متفاوت هستند.

دعوای خلع ید چیست؟

خلع ید در واقع به نوعی دعوای مالکیت است. در این دعوی، خواهان با ارائه سند رسمی، ضمن اثبات مالکیت خویش، رفع تصرف خوانده را از ملک خود درخواست می کند.

دعوای تصرف عدوانی چیست؟

در دعوای تصرف عدوانی خواهان با اثبات تصرف سابق خود و اینکه خوانده بدون اذن و رضایت او و بدون مجوز قانونی ملک را از تصرف او خارج نموده است، رفع تصرف خوانده و اعاده تصرف خود نسبت به ملک را می خواهد.

لازم به ذکر است، اگرچه در ظاهر دعوای خلع ید و تصرف عدوانی مشابه یکدیگر هستند، اما تفاوت اساسی میان این دو دعوا وجود دارد. بنابراین در حین طرح دعوای خلع ید و تصرف عدوانی باید مراقب باشید تا اشتباها به جای یکدیگر به کار نبرید. در ادامه، به برخی از تفاوت های این دو دعوا خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

تفاوت تصرف عدوانی با خلع ید

دعوای خلع ید به نوعی دعوای مالکیت است، بنابراین ارائه سند رسمی مالکیت در این دعوا الزامی است. ولیکن در دعوای تصرف عدوانی ارائه سند مالکیت الزامی نیست. زیرا خواهان به جای اثبات مالکیت خویش، بایستی تصرف سابق خود را اثبات کند. یعنی فقط در اختیار داشتن عملی ملک مورد نظر است.

دعوای خلع ید از دعاوی مالی و بایستی در هنگام ثبت دادخواست، هزینه دادرسی بر اساس قیمت منطقه ای ملک پرداخت شود. ولیکن رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی مستلزم پرداخت هزینه دادرسی دعاوی غیر مالی است.

براساس ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی مدنی، رسیدگی به دعاوی تصرف تابع تشریفات نبوده و خارج از نوبت به عمل می آید.

در دعوای خلع ید، بعد از صدور حکم قطعی امکان اجرای حکم وجود دارد. ولیکن در دعوای تصرف عدوانی با صدور حکم بدوی مبنی بر رفع تصرف عدوانی، امکان اخراج متصرف از ملک وجود دارد.

صدور دستور موقت در دعوای خلع ید موکول به دادن تامین (خسارت احتمالی) است. ولیکن در دعوای تصرف عدوانی خواهان میتواند با ارائه دلایل موجه و بدون پرداخت خسارت احتمالی، دستور موقت مبنی بر جلوگیری از ایجاد آثار تصرف و یا تکمیل اعیانی از قبیل احداث بنا یا کشت و زرع و …  را از دادگاه بخواهد.

دعوای تصرف عدوانی به موجب ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی تحت شرایطی جرم و متصرف مستوجب مجازات است. بنابراین با تحقق شرایط میتوان دعوای کیفری تصرف عدوانی را نیز طرح کرد حتی اگر دعوای حقوقی با شکست مواجه شود.