گواهی نامه صرفه جویی انرژی، تجربه موفق کشورها در رفع ناترازی

گواهی صرفه جویی از ابزارهای مهمی است که می تواند با جذابیت کاهش مصرف انرژی، مصرف انرژی را مدیریت کند و میزان انرژی صرفه جویی شده، ارزش گذاری می شود و امکان دادوستد در بازار را پیدا می کند. به عبارت ساده تر در این مکانیزم، صرفه جویی پاداش نقدی خواهد داشت و میزان انرژی صرفه جویی شده در دو حوزه برق و گاز می تواند به سایر مصرف کنندگان عرضه شود و در یک بازار مورد معامله قرار گیرد. خروجی این روند پاداش نقدی صرفه جویی است که به شرکت ها و پروژه هایی که کاهش مصرف انرژی را محقق کرده اند پرداخت می شود؛ رویکرد جذابی که در سایر کشورها امتحان خود را پس داده و در بورس انرژی تلاش های بسیاری برای اجرایی شدن آن انجام شده است و به زودی اثرات آن نمایان خواهد شد.

گواهی صرفه جویی، اوراق بهادار قابل معامله ای است که نشان دهنده تعهد ناشر آن به تحویل مقدار معینی از یک حامل انرژی مشخص به دارنده آن در تاریخ مقرر است و از محل صرفه جویی محقق شده یا تعهد به صرفه جویی انرژی در یک دوره زمانی معین ناشی شده است. از منظر دیگر اختیاری است که در دسترس شخص یا گروهی قرار می گیرد تا نسبت به یک حامل انرژی صرفه جویی کند و قادر باشد این صرفه جویی را واگذار یا مبادله کند که این امر می تواند در سطح خرد بین خانوارها و در سطح کلان میان صنایع باشد. تجربه ای که در بعضی از کشورهای دنیا اتفاق افتاده، به گواهی سفید (White certificates) مشهور شده و نشان می دهد که به کاهش مصرف کمک کرده است.

اه اندازی بازار بهینه سازی مصرف انرژی که در چارچوب آن صرفه جویی ها قابلیت مبادله پیدا می کنند، یکی از برنامه های مهم در بورس انرژی بوده است که آیین نامه اجرایی این بازار در سال ۱۳۹۶ به تصویب شورای عالی انرژی رسید. دستورالعمل اجرایی آن در مرداد سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید و براساس آن دستورالعمل همراه با نظام نامه اندازه گیری و صحت سنجی تصویب و ابلاغ شد.

رحال حاضر مهم ترین مساله باقی مانده برای آغاز معاملات، ابلاغ دستورالعمل اعمال گواهی ها در قبوض مشترکان است که پیش نویس آن آماده شده و در وزارت نیرو در حال نهایی شدن است. زیرساخت معاملاتی گواهی صرفه جویی در بورس انرژی کاملا آماده است.