بررسی عوامل تاثیرگذار بر بحران آب کشاورزی و سازوکارهای مدیریت آن در شهرستان جهرم

هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل تاثیرگذار بر بحران آب کشاورزی و سازوکارهای مدیریت آن در شهرستان جهرم بود. این مطالعه از نوع تحقیقات پیمایش است. جامعه آماری تحقیق حاضر را 3892 خانوار کشاورزان شهرستان جهرم واقع در استان فارس تشکیل می دادند. تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 136 خانوار اما برای اطمینان بیشتر اطلاعات از 144 خانوار گردآوری شد. نمونه گیری از جامعه آماری در این تحقیق در طی سه مرحله انجام شد. در مرحله اول متناسب با تعداد دهستان های هر بخش تعدادی دهستان به طور تصادفی انتخاب گردید. در مرحله دوم باز متناسب با تعداد روستاها تعدادی روستا به صورت تصادفی از بین دهستان های انتخاب شده انتخاب شد. در مرحله سوم از بین روستاهای انتخاب شده تعدای خانوار متناسب با تعداد خانوارهای هر روستا به طور تصادفی انتخاب و از طریق پرسشنامه اطلاعات لازم از آنها گردآوری شد. برای سنجش روایی پرسشنامه از نظرات اساتید راهنما و مشاور و برای سنجش پایایی از ضریب کرونباخ آلفا پس از انجام آزمون مقدماتی استفاده شد. در نهایت تجزیه وتحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین بحران کم آبی درک شده توسط کشاورزان با متغیرهای سابقه کار کشاورزی، درآمد، سطح زیر کشت آبی و مقدار زمین آبی آیش، قطر لوله چاه (اینچ)، تعداد سهم کشاورز از آب، تعداد دوره آموزشی شرکت شده توسط کشاورز مرتبط با بحران آب و مشارکت در فعالیت های گروهی کشاورزی رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. هم چنین بین ادراک کشاورزان از بحران کم آبی با متغیرهای تعداد قطعه زمین آبی، تعداد قطعه باغ رابطه مثبت و و معنی داری وجود دارد. نتایج رگرسیون چندمرحله ای نشان داد که شش متغیر روش آبیاری بکارگرفته شده (تحت فشار یا سنتی)، تعداد دوره آموزشی شرکت شده مرتبط با بحران آب، تعداد قطعات باغ هر کشاورز، نوع آبیاری سنتی (غرقابی یا غیرغرقابی)، روش انتقال آب به مزرعه (لوله پلی اتیلنی یا غیر از لوله پلی اتیلنی) و اعتبارات برای بهبود سیستم آبیاری (دریافت یا عدم دریافت) 78/8 درصد از تغییرات متغیر وابسته تحقیق (ادراک کشاورزان از بحران کم آبی) را تبیین نمودند

Keywords:

بحران آب کشاورزی , عوامل موثر , از بحران کم آبی درک شده توسط کشاورزان , سازوکارهای مدیریت آب , شهرستان جهرم