ارزیابی شاخصهای رقابتی گندم (Triticum astivum L.) و چاودار (Secale cereale) در شرایط تنش خشکی با استفاده از مدل عکس عملکرد
Publish place: Environmental Stresses in Crop Sciences، Vol: 10، Issue: 2
Publish Year: 1396
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 632
This Paper With 10 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- I'm the author of the paper
این Paper در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
Export:
Document National Code:
JR_ESCS-10-2_003
Index date: 29 June 2020
ارزیابی شاخصهای رقابتی گندم (Triticum astivum L.) و چاودار (Secale cereale) در شرایط تنش خشکی با استفاده از مدل عکس عملکرد abstract
مقدمه علف هرز گیاهی ناخواسته و مضر است که مزاحم و یا مانع عملیات زراعی بوده و باعث افزایش هزینه های داشت و کاهش عملکرد محصولات زراعی میشود (Diyanat et al, 2007).علفهای هرز اغلب برای منابع محدود از جمله آب خاک با گیاه زراعی رقابت میکنند و قابلیت دسترسی به آب را در گیاه زراعی کاهش میدهند (Asghari et al, 2001).یکی از اصول مهم مدیریت تلفیقی علفهای هرز، توسعه راهبردهای کنترل علفهای هرز بر پایه شناخت اثرات متقابل گیاه زراعی و علفهای هرز است و کمی کردن رقابت بین گیاه زراعی و علف هرز شرط لازم برای تصمیم گیریهای مدیریتی علف های هرز میباشد (Swanton and Weise, 1991).یکی از مدلهای معتبر جهت برآورد میزان رقابت دو گونه در کشت مخلوط، روش عکس عملکرد تک بوته میباشد (Beheshti and Soltaniyan, 2012). گندم از نظر تولید و سطح زیر کشت مهمترین محصول کشاورزی ایران و جهان است. تولید گندم در جهان در سال 2014 تا 2015 میلادی حدود 8/728 میلیون تن بود (IGC, 2016).مشکل علفهرز در گندم یکی از مهمترین مسائل زراعی در نقاط گندم خیز جهان است و ترکیب جامعه گیاهی علفهرز گندم، بازتابی از فصل کاشت، کنترل زراعی و شیمیایی علفهرز، منطقه جغرافیایی و نوع خاک میباشد (Kafi et al, 2005). بسیاری از مناطق ایران که در آنها گندم کشت میشود، با مشکل چاودار روبرو هستند (Baghestani and Atri, 2003). توقعات کم این گیاه همراه با توانایی دگرآسیبی و مورفولوژی و چرخه زندگی مشابه گندم، باعث پایداری و افزایش سطح آن در مزارع گندم پاییزه شده است (Pester et al, 2000). مواد و روشها به منظور ارزیابی شاخص های رقابتی گندم و چاودار در شرایط تنش خشکی با استفاده از مدل عکس عملکرد، مطالعه ای در سال 1391 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. فاکتور های آزمایش شامل چهار تراکم گندم رقم روشن (0، 8، 16، 24 بوته در گلدان)، چهار تراکم چاودار (0، 2، 4، 6 بوته در گلدان) و دو سطح تنش خشکی شامل آبیاری در 20 و 60 درصد تخلیه رطوبت ظرفیت زراعی خاک بود. مدل عکس عملکرد براساس عملکرد بیولوژیک تک بوته گندم و چاودار در هر دو سطح رطوبتی برازش داده شد و رابطه عملکرد بیولوژیک تک بوته گندم و چاودار با تراکم این دو گیاه، با استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره بدست آمد. قدرت رقابت نسبی و شاخص تمایز آشیان اکولوژیکی نیز با استفاده از ضرایب رقابت درون گونهای و برون گونهای محاسبه گردید. نتایج و بحث نتایج حاصل از مدل عکس عملکرد نشان داد، رقابت برون گونه ای در گندم بیشتر از رقابت درون گونه ای بود ولی در چاودار رقابت درون گونهای بیشتر از رقابت برون گونه ای بود. شاخص توانایی رقابت نسبی نشان داد که اثر یک بوته گندم در سطح رطوبتی 20 و 60 درصد تخلیه رطوبت خاک به ترتیب برابر با اثر 0.79 و 0.64 بوته چاودار بود و اثر یک بوته چاودار در همان سطوح رطوبتی به ترتیب معادل 1.85 و 2.43 بوته گندم بود. شاخص تمایز آشیان اکولوژیکی این دو گیاه در هر دو سطح رطوبتی بزرگتر از یک بدست آمد بطوری که شاخص تمایز نیچ اکولوژیک در سطح 20 درصد تخلیه رطوبت خاک حدود 1.46 و در سطح 60 درصد، حدود 1.55 برآورد شد. نتیجه گیری با افزایش تنش خشکی، قدرت رقابت نسبی چاودار، افزایش و قدرت رقابت نسبی گندم کاهش یافت. عملکرد بیولوژیک گندم بیشتر تحت تاثیر رقابت برون گونه ای قرار گرفت در نتیجه چاودار رقیب قویتری نسبت به گندم بود. اثر تنش خشکی و رقابت چاودار در تلفیق با یکدیگر باعث کاهش قابل توجهی در عملکرد بیولوژیک گندم شدند. به طور کلی در شرایط وجود تنش خشکی، شدت رقابت درون گونه ای و برون گونه ای بین بوته های گندم و چاودار افزایش یافت و باعث کاهش بیشتر عملکرد بیولوژیک این دو گیاه شد. در نتیجه کنترل علف هرز چاودار در شرایط وجود تنش خشکی در مزارع گندم بسیار حائز اهمیت میباشد.
ارزیابی شاخصهای رقابتی گندم (Triticum astivum L.) و چاودار (Secale cereale) در شرایط تنش خشکی با استفاده از مدل عکس عملکرد Keywords:
ارزیابی شاخصهای رقابتی گندم (Triticum astivum L.) و چاودار (Secale cereale) در شرایط تنش خشکی با استفاده از مدل عکس عملکرد authors
فرزانه گلستانی فر
کارشناسی ارشد رشته شناسایی و مبارزه با علفهای هرز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
سهراب محمودی
دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
غلامرضا زمانی
دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
محمد حسن سیاری زهان
دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :