برآورد ارزش اقتصادی آب کشاورزی در شرایط موجود و اعمال سناریوهای کاهش مصرف آب در محدوده مطالعاتی سقز

تا چند دهه قبل، آب به عنوان کالای اقتصادی شناخته نمی شد و به نقش ابزارهای اقتصادی در مدیریت عرضه و تقاضای آب نیز کمتر توجه می شد. اما به دلیل افزایش تقاضا و کاهش عرضه این منبع حیاتی، هم اکنون به آب، به عنوان کالایی اقتصادی نگریسته می شود. از سویی، مدیریت فعلی منابع آب با نااطمینانی و کمیابی منابع مواجه است چرا که در بسیاری کشورها فشارهای ناشی از دخالت بشر باعث افت کمیت و کیفیت منابع آب شده است. جلوگیری از این گونهتهدیدات، به عنوان هدف بسیاری از کشورها در زمینه محیط زیست و منابع طبیعی مطرح شده است. در این بین، یافتن راهکارهایی برای صرفه جویی در مصرف منابع آب و نیز برآورد ارزش اقتصادی ایجاد شده می تواند در درک مساله و در نهایت پایداری این منابع بسیار موثر باشد. محدوده مطالعاتی سقز یکی از 5 محدوده زرینه رود به عنوان حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. در این مقاله، ابتدا با استفاده از روش پسماند، ارزش اقتصادی آب مورد استفاده در محصولات زراعی و باغی محدوده مطالعاتی سقز برآورد می شود و سپس با ارائه سناریوهای آتی برای صرفه جویی در مصرف آب، ارزش اقتصادی آب در شرایط اجرای سناریوها هم ارائه و با شرایط موجود مقایسه می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که در شرایط فعلی ارزش اقتصادی هر متر مکعب آب مورد استفاده در بخش های زراعت و باغ محدوده مطالعاتی به ترتیب 3122 و 6909 ریال می باشد که با اجرای سناریوهای آتی مانند به زراعی، ورود محصولات کم مصرف و پردرآمد به الگوی کشت و نیز کم آبیاری، علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب، ارزش حاصل از آب مصرفی به ازای هر متر مکعب نیز افزایش می یابد و لذا اجرای چنین سناریوهایی برای دستیابی به این اهداف توصیه می شود.

Keywords:

ارزش اقتصادی آب , روش پسماند , کاهش مصرف آب , دریاچه ارومیه , کم آبیاری , سقز