محور مقاله: فرسایش آبی، سیلاب و حفاظت خاک و آب تعیین شاخص بهبود مدیریت آبخیز (WMII) مبتنی بر تناسب اراضی در کنترل فرسایش خاک توسط مدل WEPP

امروزه توجه به جنبه های مدیریتی و زیست محیطی در عرصه های منابع طبیعی و حوزه های آبخیز در راستای کاهش هدر رفت منابعطبیعی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این پژوهش با توجه به اهمیت و جایگاه خاص مدیریت منابع طبیعی در کنوانسیون های مختلفزیست محیطی، تعیین شاخص بهبود مدیریت آبخیز مبتنی بر تناسب اراضی در مقوله مدیریت فرسایش و رسوب با بهره گیری از مدل WEPP ونقشه های GIS ای صورت پذیرفت. پس از انتخاب حوضه، تعریف لایه های اطلاعاتی شامل اقلیم، خاک، توپوگرافی و مدیریت در قالب هیل اسلوپها و واترشد توسط مدل WEPP انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین ضرایب بهبود، در واحدهایی به دست آمده که یکی از روش های مدیریتیقرق همراه با جنگل کاری و یا اصلاح پوشش گیاهی بکار گرفته شده است که تاکیدی بر عدم استفاده از اراضی برای کشت دیم و آبی می باشد. درمجموع در این پژوهش هر چه ضرایب بهبود بالاتری در نواحی مطالعاتی حاصل شده است نشان دهنده انطباق هر چه بیشتر شیوه های مدیریتیاعمال شده با شرایط منطقه است که این شیوه به عنوان بهترین شیوه مدیریتی (Best Management Practice) جهت کنترل فرسایش خاک ورسوب آن ناحیه توصیه می گردد. بر اساس نتایج حاصله، عملیات اصلاحی مبتنی بر کاربری های فعلی و تناسب موجود از نوع مرتع و جنگل میباشد. بیشترین میزان عملیات اصلاحی پیشنهاد شده برای واحدهای مطالعاتی، عملیات پیوسته حفاظت خاک، قرق و اصلاح پوشش گیاهی استو نتایج بدست آمده از اجرای مدل مبتنی بر دوره شبیه سازی 5 ساله نشان دهنده این مسئله است که بیش از 80 درصد واحد های مطالعاتی درصورت اعمال مدیریت های پیشنهادی دارای ضریب بهبود بالای 100 می باشد.

Keywords:

بهترین شیوه های مدیریتی (BMPs) , تناسب اراضی , شاخص بهبود حوزه آبخیز , مدل WEPP