بررسی تنوع ژنتیکی خرفه های نیمه شمال کشور با استفاده از صفات ریخت شناختی

خانواده ی (Portulacaceae) شامل 120 گونه علفی، بوتهای و درختچه ای میباشد که خرفه با نام علمی (Portulaca oleracea) تنها جنس این خانواده در ایران است که در طب سنتی مصرف دارویی و همچنین به عنوان سبزی مصرف فراوانی دارد. اطلاع از میزان تنوع موجود در ژرم پلاسم گیاه مورد نظر برای پیشبرد برنامه های بهنژادی دارای اهمیت زیادی میباشد. در همین راستا تعداد 31 جمعیت از مناطق نیمه ی شمالی کشور جمع آوری و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار کشت گردید. صفات ریخت شناختی شامل: ارتفاع بوته، تعداد شاخه های جانبی، قطر ساقه ی اصلی، رنگ ساقه، وزن تر بوته، وزن خشک بوته، وضعیت افراشتگی بوته، میزان درصد کلروفیل اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس درآنالیز کلی نشان داد که جمعیتها فقط در صفت ارتفاع بوته باهم تفاوت معنیدار دارند. اما نتایج تجزیه واریانس در تقسیم بندی استانی (زادگاه محل جمع آوری) نشان داد که صفات بیشتری از جمله: ارتفاع بوته، تعداد ساقه های جانبی، قطر ساقه ی اصلی و وزن تر بوته در بین مناطق، دارای اختلاف معنیدار شدند. نتیجه ی تجزیه کلاستر برای داده های ریخت شناختی، جمعیتهای مورد ارزیابی را در چهار گروه بزرگ جای داد. از نتایج بدستآمده میتوان چنین برآورد کرد که تنوع اندکی به لحاظ صفات ریخت شناختی در بین خرفه های نیمه ی شمالی کشور وجود دارد.

Keywords:

خرفه , تنوع ژنتیکی , صفات ریخت شناختی