بهینه سازی روش های آزمون تجزیه کیفی بذر گیاهان مهم زراعی( برنج ، سویا ،ذرت و پنبه )

این پروژه به منظور بهینه سازی روش های آزمون تجزیه کیفی چهار محصول زراعی مهم برنج، سویا، پنبه و ذرت اجرا شد. در آزمایش اول: ارقام برنج بذری شامل هاشمی، فجر، ندا مورد آزمون قرار گرفتند. تیمارها شامل روش های شکستن خواب(5 روش)، ارقام(سه رقم) و بسترهای کشت( 6 بستر) بودند. مقایسه میانگین اثر متقابل رقم، بسترکشت و تیمار شکست خواب بر درصد بذر جوانه زده نشان داد در هر سه رقم اعمال تیمار اسیدنیتریک مانع از جوانه زنی بذرهای برنج شد. به طوری که درصد جوانه زنی در تیمار اسیدنیتریک 1 مولار(پیشنهاد ایستا به عنوان یکی از تیمارهای شکست خواب بذر برنج) در هر سه رقم و هر 6 بستر کشت صفر بوده است. نتایج مقایسه میانگین نشان داد در رقم فجر بالاترین درصد گیاهچه عادی در بستر کشت ماسه و ماسه+5/1 پرلیت ایجاد شد و اختلاف آماری معنی داری بین بسترهای کشت ماسه، ماسه+3/1 پرلیت، ماسه+5/1 پرلیت و پرلیت مشاهده نشد . در رقم هاشمی بیشترین درصد گیاهچه عادی در بستر کشت بین کاغذ و حداقل آن در بسترهای کشت ماسه+2/1 پرلیت و ماسه+3/1 پرلیت مشاهده شد. همچنین بسترهای کشت ماسه، پرلیت و ماسه+5/1 پرلیت نیز با بستر بین کاغذ که بالاترین درصد گیاهچه عادی را داشت در یک گروه آماری قرار گرفتند. در رقم ندا بیشترین درصد گیاهچه عادی در بستر کشت ماسه و پرلیت و حداقل آن در بستر کشت بین کاغذ دیده شد.. بنابراین با در نظر گرفتن دوره زمانی آزمون تیمار غوطه وری در آب مناسب ترین روش شکست خواب محسوب می شود.در آزمایش دوم ارقام ویلیامز، سامان، کتول مورد آزمون قرار گرفتند. بسترهای کشت شامل 1 - ماسه 2- مخلوط 2/1 ماسه +2/1 پرلیت 3- مخلوط 3/2 ماسه+3/1 پرلیت 4- مخلوط 5/4 ماسه+5/1 پرلیت 5- پرلیت و 6- بین کاغذ. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. مقایسه میانگین نشان داد در هر سه رقم متوسط زمان لازم برای جوانه زنی در بستر کشت بین کاغذ به طور معنی-داری بیشتر از سایر بسترهای کشت بود. در رقم ویلیامز بستر کشت ماسه+ 3/1 پرلیت به طور معنی داری درصد گیاهچه عادی بیشتری داشته و کمترین درصد گیاهچه عادی در بستر کشت بین کاغذ مشاهده شد. مقایسه میانگین اثرمتقابل بستر کشت و رقم بر درصد گیاهچه غیرعادی نشان داد در ارقام کتول و سامان، درصد گیاهچه غیرعادی در بسترهای مختلف کشت اختلاف آماری معنی داری نداشتند ولی در رقم ویلیامز درصد گیاهچه غیرعادی در بستر کشت بین کاغذ به طور معنی داری بیش از سایر بسترهای کشت شد. بنابراین بستر کشت بین کاغذ برای آزمون قوه نامیه سویا بستر کشت خوبی محسوب نمی شود.در آزمایش سوم جهت بهینه سازی بستر کشت ذرت سه رقم ذرت 704 ، ماکسیما، AR68 و یک رقم هزار ذرت شیرین مورد آزمون قرار گرفت. بسترهای کشت مورد آزمون شامل 1- ماسه 2- مخلوط 2/1 ماسه +2/1 پرلیت 3- مخلوط 3/2 ماسه+3/1 پرلیت 4- مخلوط 5/4 ماسه+5/1 پرلیت 5- پرلیت و 6- بین کاغذ بودند آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. مقایسه میانگین نشان داد درصد گیاهچه های عادی در بسترهای کشت ماسه، 2/1 ماسه+2/1 پرلیت، 3/2 ماسه+3/1 پرلیت، 5/4 ماسه+ 5/1 پرلیت و پرلیت اختلاف آماری معنی داری ندارند و در بستر کشت بین کاغذ حداقل درصد گیاهچه عادی مشاهده شد. بیشترین درصد گیاهچه غیرعادی در بستر بین کاغذ و کمترین آن در بستر کشت 2/1 ماسه+2/1 پرلیت ایجاد شد. بنابراین روش کشت بین کاغذ بستر مناسب ذرت نبوده از طرف دیگر پرلیت می تواند به عنوان بستر کشت مناسب معرفی شود.در آزمایش چهارم جهت بهینه سازی بستر کشت پنبه ارقام ورامین ، گلستان و لطیف و رقم وارداتی جیحان آزمون شدند. 1-بسترهای کشت شامل - ماسه 2- مخلوط 2/1 ماسه +2/1 پرلیت 3- مخلوط 3/2 ماسه+3/1 پرلیت 4- مخلوط 5/4 ماسه+5/1 پرلیت 5- پرلیت و 6- بین کاغذ. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. مقایسه میانگین درصد بذر جوانه زده نشان داد که در رقم گلستان درصد جوانه زنی در بستر کشت بین کاغذ به طور معنی داری از بسترهای کشت ماسه، 2/1 ماسه+2/1 پرلیت، 3/2 ماسه+3/1 پرلیت، 5/4 ماسه+5/1 پرلیت و پرلیت بیشتر بوده است. در رقم جیحان درصد جوانه زنی در بسترهای مختلف کشت اختلاف آماری معنی داری نشان نداد ولی بیشترین درصد جوانه زنی در بستر ماسه ای مشاهده شد. در رقم لطیف بیشترین درصد جوانه زنی در بسترهای ماسه ای و بین کاغذ مشاهده شد. در رقم ورامین بالاترین درصدجوانه زنی در بسترهای کشت بین کاغذ، ماسه و 2/1 ماسه+2/1پرلیت مشاهده شد . مقایسه میانگین درصد گیاهچه عادی نشان داد درارقام گلستان و جیحان بسترهای کشت اختلاف آماری معنی داری در درصد گیاهچه عادی نشان ندادند ولی در رقم لطیف و ورامین بسترکشت ماسه ای به طور معنی داری گیاهچه عادی بیشتری از سایر بسترهای کشت داشت. در رقم لطیف کمترین درصد گیاهچه عادی در بستر کشت پرلیت و در رقم ورامین کمترین درصد گیاهچه عادی در بستر کشت بین کاغذ مشاهده شد. بنابراین بستر کشت ماسه می تواند بهترین بستر جهت تعیین قوه نامیه بذر پنبه محسوب شود.کلمات کلیدی: بستر کشت، گیاهچه عادی، گیاهچه غیر عادی، خواب بذر