معرفی و مقایسه عملکرد قند رقم چغندرقند منوژرم مقاوم به ریزومانیا و نماتد سیستی به نام تجاری شکوفا با ارقام رایج منطقه

سطح زیر کشت چغندرقند استان همدان در سال 94 حدود 6900 هکتار بوده که میزان 334 هزار تن محصول ریشه تولید شده است. بیماری ویروسی ریزومانیا و نماتد سیستی چغندرقند از چالش های چغندرقند بهاره و از مخربترین و پرخسارت ترین تنش های زنده در مناطق مختلف کشور به و ویژه استان همدان به شمار می آید که خسارات قابل توجهی به چغندرکاران وارد می نماید. اغلب کشاورزان چغندرکار از بذر منوژرم مقاوم خارجی(حدود 90%) و درصد کمی از بذور منوژرم ایرانی (10%) به علت ذهنیت غیر مقاوم بودن ارقام ایرانی، استفاده می نمایند. اغلب اراضی کشت چغندرقند استان تحت تاثیر بیماری ریزومانیا می باشد. همچنین برخی مناطق چغندرکاری سالهای گذشته استان از جمله توابع شهرستان ملایر به دلیل بیماری نماتد سیستی کشت چغندرقند متوقف شده است. استفاده از ارقام مقاوم ساده ترین و کارآمدترین توصیه ترویجی جهت کاهش خسارت بیماری و افزایش درآمد زارعین برای مقابله با بیماری می باشد. به همین منظور طرح تحقیقی-ترویجی با عنوان معرفی و مقایسه عملکرد رقم منوژرم چغندرقند مقاوم به ریزومانیا و نماتد سیستی تولید داخل به نام شکوفا را با ارقام رایج منطقه در سال 1396 در شهرستان های اسدآباد، نهاوند و فامنین اجرا شد. در شهرستان فامنین عملکرد ریشه رقم شکوفا 4/11تن در هکتار بیشتر از رقم دوروتی (شاهد) بود. اما درصد قند رقم دوروتی (شاهد) 93/1 درصد بیشتر از رقم شکوفا بود. معیار تصمیم گیری تنها معیار درآمد ناخالص برای مقایسه هر رقم می باشد. بر اساس این معیار درآمد ناخالص در شهرستان فامنین 3/3 درصد رقم شکوفا نسبت به دوروتی( شاهد) برتری نشان داد. در نهاوند ارقام شکوفا، فرناندو و روبیسوس به ترتیب با عملکرد 5/113، 1/119 و 3/118 و همچنین عیار قند به ترتیب 95/17، 98/17 و 03/18 درصد به دست آمد. ارقام فرناندو و روبیسوس به ترتیب 4/4 و 1/4 درصد درآمد ناخالص بیشتری از رقم شکوفا داشتند. در شهرستان اسدآباد رقم دوروتی به عنوان تیمار شاهد در اثر بیماری نماتد مولد سیست بطور کامل از بین رفت. ولی رقم شکوفا علاوه بر مقاومت به ریزومانیا و با ویژگی مقاومت به نماتد در شرایط زمین کشاورز با وجود آلودگی شدید مزرعه به نماتد، مقاومت خوبی را نشان داد. عملکرد ریشه رقم شکوفا در این مزرعه 08/71 تن درهکتار با عیار قند 30/14 به دست آمد. با در نظر گرفتن مجموع نتایج رقم شکوفا در سه منطقه، می توان شکوفا را به عنوان رقم مناسب معرفی و توصیه نمود.واژه های کلیدی: چغندرقند، عملکرد قند، نماتد سیستی، ریزومانیا، رقم مقاوممقدمه: